19 Mart 2024, Salı

Uykuda nefes durması - Horlama

18 Aralık 2012, Salı

     


Prof. Dr. Nefati Kıylıoğlu
(Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu)

-Kaza yaptım doktor bey, kolum kırıldı. Daha kötüsü de olabilirdi, buna şükür! Uyuyakalmışım. Aslında bu ikinci kez oluyor. İlkinde kaza büyük değildi. Geçen gazetede okudum horlama bu duruma neden oluyormuş diye! O yüzden geldim. Ben horluyorum ve hanım gece nefesimin bir dakika boyunca durduğunu söylüyor. Öleceğim diye korkuyormuş! Ne yapacaksınız yapın, razıyım ben! Daha torunlarımla oynamak istiyorum. İyileştirin beni....

Horlama niye olur? Her horlama kötü müdür?
Nefes alırken ya da verirken, hava yollarında ortaya çıkan daralma ile "sesli nefes" horlama diye tanımlanır. Her horlama kötü değildir. Şişman olanlarda ve sigara içenlerde horlama gözlenebilir. Ancak uyku apnesi olanlarda horlama gözlenmesi sık olduğu için acaba uyku apnesi var mı diye bakmak gerekebilir. Çalışmalar ileri yaşın, erkek cinsiyetin ve şişmanlığın risk faktörü olduğunu, horlamadan uyku apnesi sendromuna geçişte önemli olduklarını ortaya koymuştur.

Uyku apnesi nedir? Kimlerde görülür? Nasıl tanınır?
Uyku apnesi uykuda nefesin durması ve bu durumun gündüz uyanıklığına olumsuz etki etmesi halidir. 30 - 60 yaş arası erkeklerin 1/4'ünde ve kadınlarında 1/10'unda uyku apne sendromu varlığı gösterilmiştir. Şişman olanlarda, yüzde çene kemiği küçük ya da geride olanlarda daha sık gözlenir.

En kesin tanı uykuda nefes durmasının gösterilmesi ile olur. Nefesi duran kişiler sorgulandığında sabahları dinlenmiş kalkamama, gündüz buldukları her fırsatta kısa kısa kestirme, özellikle yemek sonrasında uyuklama tarifler. Geceleri sık uyandıklarını ve idrar yapmak için tuvalete kalktıklarını ifade ederler. Bu kişilerde yüksek tansiyon hastalığı da gözlenir. Hastalık ilerledikçe uyuklama miktarı ve uyunan yerlerin sayısı giderek artar. Arabada seyahat ederken, sizinle konuşurken, TV seyrederken ve hatta araba kullanırken bile uyuma gözlenir.

Tanı koyma sırasında kullanılan en değerli yöntem gece boyu uykunun incelenmesi yöntemi "polisomnografidir". Bu yöntemde vücuda bağlanan kablolar ile uykunun evreleri, solunum ritmi, kan oksijen seviyesi, tansiyon değerleri, kalp atım değişmeleri, bacakların hareketleri kaydedilir. Uyku ile ilişkili peç kok bilgiye ulaşılır ve uyku apnesinin var olup olmadığı, var ise ağırlık derecesi, apnenin hava yollarından mı yoksa beyinden mi geldiği gösterilir. Bir binanın dışına ve iskeletine bakar gibi uykunun hem fotoğrafı ve hem de röntgenleri çekilir.

Uyku apnesi neden tedavi edilmelidir? Nasıl tedavi edilir?
Uyku apnesi demek gece boyunca az miktarda oksijen ile "hiç gerek yok iken" yaşamak demektir. Oksijensiz kalan beyin bu durumu algılar ve kişiyi uyandırır. Uyanma ile nefes alma yeniden başlar. Tekrar dalma ile nefes yine durur ve tekrar uyanma olur. Dönme dolap gibi bu olay döner, bir türlü derin uykuya girilemez. Uykuda beyin dahil tüm organlar gece boyu dinlenir, tamir olur ve bir sonraki güne hazırlanır. Derin uykuya giremeyen beyin dinlenmez ve kendini sıkıntılı - tehdit içeren bir ortamın içindeymiş gibi algılar. Bu bir öğrencinin gürültülü ortamda ertesi günkü sınava hazırlanmasına benzer. Ertesi gün başarısızlık kaçınılmazdır. Kendini yenileyemeyen vücut gergin, sinirli, endişelidir. Vücutta tansiyon yükselmesi ortaya çıkar. Tansiyon kalp hastalıklarına, kalp hastalıkları ve tansiyon da beyin damar tıkanmalarına yol açar. Uyku apnesi olanlar kilo alır ve veremezler. Bu kilolar da hem var olan apnenin kötüleşmesine hem de yukarıda söylediğimiz hastalıkların ortaya çıkmasına imkan verir. Dikkatin dağılması, dalmalar ile iş kazaları ve trafik kazaları ortaya çıkar ki bunlar da ölüm ve yaralanmalar ile sonuçlanır. Bu nedenle görüldüğü an tedavi edilmelidir. Uykuya "dinlenmek için yatmak gerekir, ölmek için değil."

Uyku apnesi dışarıdan basınçlı hava veren cihazlar ile tedavi edilir. Basınç ile hava yollarının açık kalması ve akciğerler aracılığı ile kanın yeterli miktarda oksijenlenmesi sağlanır. Basınç değerinin hem nefes alırken ve hem de nefes verirken yüksek ve benzer ya da yüksek ve değişken olmasına göre CPAP ya da BPAP cihazı adını alır. Apne tanısı alan hastanın ikinci kez polisomnografi yaptırması, basınç değerlerinin saptanması, bu basınç değerleri ile uygun ve yeterli miktarda düzelme olduğunun gösterilmesi uygun tedavi yönteminin basamaklarıdır.


Yazarın Tüm Yazıları
Yaşlılık ve sağlıklı yaşam 25 Mart 2014, Salı
Serebellar hemoraji - Beyincik kanaması 18 Mart 2014, Salı
Damar iltihaplanması - Vaskülit 11 Mart 2014, Salı
Behçet Hastalığı 4 Mart 2014, Salı
Beyin ölümü 25 Şubat 2014, Salı
İnsan sağlığı ve bilgi üretimi 18 Şubat 2014, Salı
Apraksi - Hareketin yapılamaması 11 Şubat 2014, Salı
Spinoserebellar ataksi 28 Ocak 2014, Salı
Epilepsi ve cerrahisi 21 Ocak 2014, Salı
Servikal spondilotik myelopati 14 Ocak 2014, Salı
Temporal arteritis 7 Ocak 2014, Salı
Kapı - Duvar 2 Ocak 2014, Perşembe
Göz felci (Gözde hareket kaybı) 24 Aralık 2013, Salı
Paraneoplastik sendrom 17 Aralık 2013, Salı
Düşük el (Radiyal sinir felci) 10 Aralık 2013, Salı
Status Epileptikus (Nöbet fırtınası) 3 Aralık 2013, Salı
Beynin sağ ve sol yarısı 26 Kasım 2013, Salı
Beyin tümörü ve nöbet geçirme 19 Kasım 2013, Salı
Hekimlikte hastalığı tanıma ve zaman 5 Kasım 2013, Salı
Normal basınçlı hidrosefali (Beynin su toplaması) 26 Ekim 2013, Cumartesi
Ben Multipl Skleroz (MS) hastası mıyım? 11 Ekim 2013, Cuma
İlaçlar ve vücudumuz 1 Ekim 2013, Salı
Beyin ve beyin zarlarının iltihaplanması 17 Eylül 2013, Salı
Davranışlar ve sağlığımız 12 Eylül 2013, Perşembe
Göz hareketleri ve bozuklukları 3 Eylül 2013, Salı
Dirsekte sinir sıkışması - Kubital Tünel Sendromu 20 Ağustos 2013, Salı
Göz kapağı düşmesi - Blefaroptozis 14 Ağustos 2013, Çarşamba
Sınırlar ve canlılık 6 Ağustos 2013, Salı
Siyatik sinir etkilenmesi. 30 Temmuz 2013, Salı
Pozisyon değişmesi ile ortaya çıkan baş dönmesi - BPPV 23 Temmuz 2013, Salı
Sıcaklık, ısı ve bedenimiz 16 Temmuz 2013, Salı
Damar sertliği - Ateroskleroz 10 Temmuz 2013, Çarşamba
Uyku ve baş ağrısı 3 Temmuz 2013, Çarşamba
Sinir çalışma bozukluğu - Periferik Nöropati 26 Haziran 2013, Çarşamba
Beyin çalışmasının yetmezliği - Deliryum 19 Haziran 2013, Çarşamba
Yutma bozukluğu - Disfaji 12 Haziran 2013, Çarşamba
Geçici Bellek Kaybı 4 Haziran 2013, Salı
Ortostatik hipotansiyon 15 Mayıs 2013, Çarşamba
Kulak çınlaması - Tinnitus 7 Mayıs 2013, Salı
Kore - Sydenham koresi 30 Nisan 2013, Salı
Vitamin B12 ve sinir sistemi 23 Nisan 2013, Salı
Doğa, vücudumuz ve enerji dönüşümleri 16 Nisan 2013, Salı
Uykudaki davranış bozuklukları - Parasomniler 11 Nisan 2013, Perşembe
Amyotrofik Lateral Skleroz - ALS 3 Nisan 2013, Çarşamba
Beynimiz ve yaşlanma 27 Mart 2013, Çarşamba
Myelopati - Omurilik etkilenmesi 2 19 Mart 2013, Salı
Myelopati - Omurilik etkilenmesi - 1 11 Mart 2013, Pazartesi
Akut distoni - İlaç ile ortaya çıkan kasılma durumu 5 Mart 2013, Salı
Hemifasiyal spazm - Yüzde ve gözde istenmeyen kasılma durumu 27 Şubat 2013, Çarşamba
Tiroid bezi ve göz hastalığı 23 Şubat 2013, Cumartesi
Ağrı - Beş duyunun cezalandırıcısı 6 Şubat 2013, Çarşamba
Demans - Bunama hastalığı 29 Ocak 2013, Salı
Yalancı tümör sendromu (Psuedotumor cerebri) 22 Ocak 2013, Salı
Karotis damarı daralması - Şah damarı darlığı 15 Ocak 2013, Salı
Uykusuzluk - İnsomni 8 Ocak 2013, Salı
Parkinson hastalığı ve cerrahi tedavisi 1 Ocak 2013, Salı
Bel ağrısı 24 Aralık 2012, Pazartesi
Uykuda nefes durması - Horlama 18 Aralık 2012, Salı
Bayılma (Senkop) 12 Aralık 2012, Çarşamba
Beyin kanaması ve yüksek tansiyon (Hipertansiyon) 4 Aralık 2012, Salı
Ağrı kesici kötüye kullanım baş ağrısı 29 Kasım 2012, Perşembe
Diyabetik nöropati (Şeker hastalığı ve sinir iltihabı) 20 Kasım 2012, Salı
Fibromyalji Sendromu 13 Kasım 2012, Salı
İnflamatuar myopatiler - (Dermatomyozit/Polimyozit) 7 Kasım 2012, Çarşamba
Myastenia Gravis 30 Ekim 2012, Salı
Akut inflamatuar demyelinizan nöropati - GBS (Guillain-Barre Sendromu) 23 Ekim 2012, Salı
Nöbet geçirme - Sara hastalığı (Epilepsi) 16 Ekim 2012, Salı
Optik Nörit 9 Ekim 2012, Salı
İnme - Stroke 3 Ekim 2012, Çarşamba
Botulinum toksini - Distoni 26 Eylül 2012, Çarşamba
Yanan ayaklar - Küçük lif nöropatisi 18 Eylül 2012, Salı
Yüz felci - Fasiyal paralizi 12 Eylül 2012, Çarşamba
Huzursuz Bacaklar Sendromu 4 Eylül 2012, Salı
Trigeminal nevralji 28 Ağustos 2012, Salı
Tek gözde ağrısız - ani görme kaybı (Amarozis Fugax) 21 Ağustos 2012, Salı
Parkinson Hastalığı 14 Ağustos 2012, Salı
El titremesi - Tremor 7 Ağustos 2012, Salı
Sinir Sıkışması - Karpal Tünel Sendromu 31 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (2. bölüm) 24 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (1. bölüm) 17 Temmuz 2012, Salı
Çift görme 10 Temmuz 2012, Salı
Baş dönmesi 3 Temmuz 2012, Salı
Prof. Dr. Kıylıoğlu Çine Madran’da 2 Temmuz 2012, Pazartesi