19 Mart 2024, Salı

Paraneoplastik sendrom

17 Aralık 2013, Salı

     


Prof. Dr. Nefati Kıylıoğlu


-Önce ayaklarımda sonra da ellerimde uyuşmalar ve karıncalanmalar başladı. Üç dört ay içinde ilerledi. Nöroloji doktoruna gittiğimde EMG yaptılar ve sadece duyu alan sinirlerin etkilendiğini söylediler. Bu sinirlerin tek başına etkilenmesi doktoru telaşlandırdı. Beni hastaneye yatırıp neredeyse tüm vücudumu filmler çekerek incelediler. Bir şey çıkmadı. "Seni takip edeceğiz" dediler. İki yıl sonra ortaya çıktı, kanser oldum! O zamanki yakınmalarım "haberci" imiş.

Hücre nasıl davranır? Nasıl kanser olur? Kanser olmaması için vücut nasıl çalışır?

Hücre bizim temel yapı taşımızdır. Bir evin tuğlası gibidir. Hücre tüm canlılarda ölümlüdür. Belli bir süre çoğalır ve sonra çoğalma yeteneğinin sonuna ulaşır, ölür. Hücrenin her çoğalması ikiye bölünme şeklinde olur. Bunu bir işyerine, bir şirkete benzetebiliriz. Yönetim bölümü hücrenin ortasında yer alan çekirdeğidir. Bu anne ve babadan gelen genetik mirası barındırır. Bölünme anında işyerinin ara yönetim kadrosu ile tüm çalışanları, tüm ekipman bu süreç içinde eşit olarak iki parçaya ayrılır. Yani aynı görgüyü ve eğitimi almış bir şirketten iki ayrı şirket ortaya çıkar. Bu iki yapı ilk baştaki tek hücre gibi her şeyi yapabilecek yetenektedir. Ortaya çıkan bu yeni şirketler de aynı süreci yaşar ve bölünerek çoğalırlar. Yaşam boyunca süren bu bölünme işlemi gün gelir biter. Bölünemez noktaya gelindiğinde de ölüm olur.

Kanser aslında "insan oğlunun gerçekleşmiş rüyasıdır". Ölümsüz olmak - sonsuza kadar yaşamak isteğinin vücuttaki halidir. Ancak görüldüğü gibi pek hayırlı değildir. Peki bu bölünme - çoğalma sistemi nasıl takip edilir, nasıl kontrol edilir? Bölünen normal hücreler şekilde bölündüklerinde dış yüzlerini bilinen kendilerini tanıtan bayraklar ile donatırlarken, anormal olduklarında bayraklarını değiştirirler. Vücudun bekçisi - polisi gibi kolluk kuvvetleri vardır ve kan yolu ile dolaşarak sürekli bu bayrakları denetlerler. Bu hücrelere immün sistem hücreleri adı verilir. İmmüm sistem hücreleri anormal bayrağı tespit eder ise önce hücreyi takibe alır ve sonra da yok eder. Böylece sorun çözümlenmiş olur. Ancak iki taraf ta yaptığı bu işten bir ömür boyu vazgeçmez. Kanser hücresi dediğimiz bu ölümsüz hücreler bir şekilde bu takipten sıyrılır ve sayı olarak artarsa immün hücrelerin kontrolünden çıkarlar. Bu vakitten sonra artık istedikleri yere yayılır, yayıldıkları yerdeki normal işleyişi bozar, kaynakları tüketir ve bitmeyen sorunları ortaya çıkarırlar. Kural ve kaide dinlemez, içinde yaşadığı yapıyı sınırsızca kullanırlar. Ta ki vücut tükenene kadar.

Kanser hastalığına nörolojik hastalık nasıl eşlik eder? Ne zaman ortaya çıkar?

Kanser hücresi yok edilirken, immün hücreler bu hücreyi ayrıntılı inceler ve yeni tanı araçları geliştirirler. Kanser hücresinin dış duvarının ve iç parçalarının yapısına ait bilgileri hem hafızaya alır ve hem de diğer immün hücrelere öğretirler. Amaç tabi ki bu hücrenin erkenden tanınması ve çoğalmasının engellenmesidir. Polis ve bekçi gibi davranan immün hücreler sadece kendileri dolaşmaz, yeni araçlar da geliştirir demiştik. Adına "antikor" denen ve sadece bir kilidi açma özelliği olan "anahtarlar" bunlardan biridir. Bu anahtarlar da kan yolu ile tüm vücudu dolaşır ve "açabileceğim kapı var mı?" diye kontrol eder. Açılan kilide ait hücreler de işaretlenir ve sonrasında yok edilirler. Ancak her zaman bu sistem mükemmel bir doğrulukta işlemez. Örneğin bu anahtarlar "yanlışlıkla normal kilitlere uyar" ise bu kez normal olan hücrelerin de işaretlenmesi ve ardından yıkılması gündeme gelir. Atasözü tabiri ile "kurunun yanında yaş da yanar". Kanser gibi düşünülen normal yapının yıkılması sonucunda kansere eşlik eden birtakım hastalıklar ortaya çıkar. İşin ilginç yanı bu durum daha kanser ortaya çıkmadan, hatta 5 yıl öncesinden başlar. Bu nedenle yavaş gelişen ve ilerleyen bazı durumlarda acaba altta bir kanser mi var diye tüm vücudu gözden geçirmek gerekir.

Nasıl tedavi edilir? Korunmak mümkün müdür?

Genellikle altta yatan kanserin tedavi edilmesi ile düzelir. Ancak düzelmiyor ise "kolluk kuvvetleri" yani immün sistem hücrelerinin faaliyetleri baskılanır. Bunun yanı sıra tüm vücudu gezen anahtarların vücuttan atılması - temizlenmesi işlemi yapılır. Ancak yine de çok ciddi bir başarı sağlanamayabilir. Paraneoplastik sendrom yani "kansere eşlik eden hastalık" anlamına gelen durum en çok akciğer kanseri sırasında gözlenir. Meme, yumurtalık, kan kanseri de benzer durumlara yol açabilir. Her zaman olduğu gibi "korunmak" en kolay, en ucuz ama nedense "en az yapılan" yöntemdir. Basitçe sigara - kanser yaptığı kanıtlanmıştır - bırakılmalıdır.

 



Yazarın Tüm Yazıları
Yaşlılık ve sağlıklı yaşam 25 Mart 2014, Salı
Serebellar hemoraji - Beyincik kanaması 18 Mart 2014, Salı
Damar iltihaplanması - Vaskülit 11 Mart 2014, Salı
Behçet Hastalığı 4 Mart 2014, Salı
Beyin ölümü 25 Şubat 2014, Salı
İnsan sağlığı ve bilgi üretimi 18 Şubat 2014, Salı
Apraksi - Hareketin yapılamaması 11 Şubat 2014, Salı
Spinoserebellar ataksi 28 Ocak 2014, Salı
Epilepsi ve cerrahisi 21 Ocak 2014, Salı
Servikal spondilotik myelopati 14 Ocak 2014, Salı
Temporal arteritis 7 Ocak 2014, Salı
Kapı - Duvar 2 Ocak 2014, Perşembe
Göz felci (Gözde hareket kaybı) 24 Aralık 2013, Salı
Paraneoplastik sendrom 17 Aralık 2013, Salı
Düşük el (Radiyal sinir felci) 10 Aralık 2013, Salı
Status Epileptikus (Nöbet fırtınası) 3 Aralık 2013, Salı
Beynin sağ ve sol yarısı 26 Kasım 2013, Salı
Beyin tümörü ve nöbet geçirme 19 Kasım 2013, Salı
Hekimlikte hastalığı tanıma ve zaman 5 Kasım 2013, Salı
Normal basınçlı hidrosefali (Beynin su toplaması) 26 Ekim 2013, Cumartesi
Ben Multipl Skleroz (MS) hastası mıyım? 11 Ekim 2013, Cuma
İlaçlar ve vücudumuz 1 Ekim 2013, Salı
Beyin ve beyin zarlarının iltihaplanması 17 Eylül 2013, Salı
Davranışlar ve sağlığımız 12 Eylül 2013, Perşembe
Göz hareketleri ve bozuklukları 3 Eylül 2013, Salı
Dirsekte sinir sıkışması - Kubital Tünel Sendromu 20 Ağustos 2013, Salı
Göz kapağı düşmesi - Blefaroptozis 14 Ağustos 2013, Çarşamba
Sınırlar ve canlılık 6 Ağustos 2013, Salı
Siyatik sinir etkilenmesi. 30 Temmuz 2013, Salı
Pozisyon değişmesi ile ortaya çıkan baş dönmesi - BPPV 23 Temmuz 2013, Salı
Sıcaklık, ısı ve bedenimiz 16 Temmuz 2013, Salı
Damar sertliği - Ateroskleroz 10 Temmuz 2013, Çarşamba
Uyku ve baş ağrısı 3 Temmuz 2013, Çarşamba
Sinir çalışma bozukluğu - Periferik Nöropati 26 Haziran 2013, Çarşamba
Beyin çalışmasının yetmezliği - Deliryum 19 Haziran 2013, Çarşamba
Yutma bozukluğu - Disfaji 12 Haziran 2013, Çarşamba
Geçici Bellek Kaybı 4 Haziran 2013, Salı
Ortostatik hipotansiyon 15 Mayıs 2013, Çarşamba
Kulak çınlaması - Tinnitus 7 Mayıs 2013, Salı
Kore - Sydenham koresi 30 Nisan 2013, Salı
Vitamin B12 ve sinir sistemi 23 Nisan 2013, Salı
Doğa, vücudumuz ve enerji dönüşümleri 16 Nisan 2013, Salı
Uykudaki davranış bozuklukları - Parasomniler 11 Nisan 2013, Perşembe
Amyotrofik Lateral Skleroz - ALS 3 Nisan 2013, Çarşamba
Beynimiz ve yaşlanma 27 Mart 2013, Çarşamba
Myelopati - Omurilik etkilenmesi 2 19 Mart 2013, Salı
Myelopati - Omurilik etkilenmesi - 1 11 Mart 2013, Pazartesi
Akut distoni - İlaç ile ortaya çıkan kasılma durumu 5 Mart 2013, Salı
Hemifasiyal spazm - Yüzde ve gözde istenmeyen kasılma durumu 27 Şubat 2013, Çarşamba
Tiroid bezi ve göz hastalığı 23 Şubat 2013, Cumartesi
Ağrı - Beş duyunun cezalandırıcısı 6 Şubat 2013, Çarşamba
Demans - Bunama hastalığı 29 Ocak 2013, Salı
Yalancı tümör sendromu (Psuedotumor cerebri) 22 Ocak 2013, Salı
Karotis damarı daralması - Şah damarı darlığı 15 Ocak 2013, Salı
Uykusuzluk - İnsomni 8 Ocak 2013, Salı
Parkinson hastalığı ve cerrahi tedavisi 1 Ocak 2013, Salı
Bel ağrısı 24 Aralık 2012, Pazartesi
Uykuda nefes durması - Horlama 18 Aralık 2012, Salı
Bayılma (Senkop) 12 Aralık 2012, Çarşamba
Beyin kanaması ve yüksek tansiyon (Hipertansiyon) 4 Aralık 2012, Salı
Ağrı kesici kötüye kullanım baş ağrısı 29 Kasım 2012, Perşembe
Diyabetik nöropati (Şeker hastalığı ve sinir iltihabı) 20 Kasım 2012, Salı
Fibromyalji Sendromu 13 Kasım 2012, Salı
İnflamatuar myopatiler - (Dermatomyozit/Polimyozit) 7 Kasım 2012, Çarşamba
Myastenia Gravis 30 Ekim 2012, Salı
Akut inflamatuar demyelinizan nöropati - GBS (Guillain-Barre Sendromu) 23 Ekim 2012, Salı
Nöbet geçirme - Sara hastalığı (Epilepsi) 16 Ekim 2012, Salı
Optik Nörit 9 Ekim 2012, Salı
İnme - Stroke 3 Ekim 2012, Çarşamba
Botulinum toksini - Distoni 26 Eylül 2012, Çarşamba
Yanan ayaklar - Küçük lif nöropatisi 18 Eylül 2012, Salı
Yüz felci - Fasiyal paralizi 12 Eylül 2012, Çarşamba
Huzursuz Bacaklar Sendromu 4 Eylül 2012, Salı
Trigeminal nevralji 28 Ağustos 2012, Salı
Tek gözde ağrısız - ani görme kaybı (Amarozis Fugax) 21 Ağustos 2012, Salı
Parkinson Hastalığı 14 Ağustos 2012, Salı
El titremesi - Tremor 7 Ağustos 2012, Salı
Sinir Sıkışması - Karpal Tünel Sendromu 31 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (2. bölüm) 24 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (1. bölüm) 17 Temmuz 2012, Salı
Çift görme 10 Temmuz 2012, Salı
Baş dönmesi 3 Temmuz 2012, Salı
Prof. Dr. Kıylıoğlu Çine Madran’da 2 Temmuz 2012, Pazartesi