19 Mart 2024, Salı

Baş ağrısı - Migren (1. bölüm)

17 Temmuz 2012, Salı

     


Prof. Dr. Nefati Kıylıoğlu
Deniz kenarındasınız. Güneşli bir günde, bir tek bulut bile yok gökyüzünde. Derken ürperiyorsunuz... Serin bir rüzgar başlıyor, bulutlar hiç ummadığınız kadar kısa sürede gökyüzünü kaplıyor. Gök gürültüsüne karışan şiddetli bir yağmur başlıyor. Rüzgar fırtınaya dönüyor, sizi belki de evinizi uçuracak! Korkuyorsunuz... Tamamen korunaklı bir yere, gürültüyü duymayacağınız, korunabileceğiniz bir sığınağa, bodruma kaçıyorsunuz. Orada ne kadar kaldığınızı hatırlamıyorsunuz! Bir süre sonra fırtına geçiyor, yaşayamadığınız bir zaman ve temizlenecek bir çevre kalıyor geriye...

Fırtınaya benzer bir doğa olayıdır migren. Çekenler bilir! Ben geliyorum der ve yaklaşık yarım saatte gelir başınızın bir yanına yerleşir. Dayanılmaz bir ağrı olur çıkar. Tek ağrı olsa belki katlanılabilir ama ya o bulantı ve de kusmalar. Ne bir ses, hatta bir nefes ve ışık! Ağır gelir her şey, çekilemez o zaman.  Uyumak istenir - uyunamaz, sakin bir ortam aranır bulunamaz, işe güce devam etmek istenir ama devam edilemez. Sonrasındaki saatler ve günler ise sanki ödenmesi gereken bir diyet gibidir...
Fırtınadan sonra güneşin görünerek, her şeyin normale dönmesi gibi migren baş ağrısı da geçer ve hayat normal akışına devam eder.

Peki nedir bu? Neden olmuştur?
Migren beyinde ağrı duyumunu denetleyen sistemin yetersizliğidir diye kısaca özetleyebiliriz. Normalde ağrı dahil her türlü bilgi beyne istediği gibi giremez. Bilgi akışı, beyin sapı denilen bölgede denetlenir, sınırlanır. Beynin kendisi ağrıya duyarsızdır ama ağrının derecesini, şiddetini belirler ve ağrıya yanıtı da -korkuyu, endişeyi- oluşturur. Başımızdaki ağrı duygusunu beyne taşıyan 5. kafa siniri diye isimlendirilen trigeminal sinirdir. Beyine kan getiren ve de götüren damarların çevresinde, beyni saran ve koruyan zarların çevresinde hep 5. sinirin dalları yerleşmiştir. Damar ve zarların itilme veya çekilmesi ile gerilmesi (beyin tümörlerinde), yırtılması durumlarında (anevrizma kanaması - beyin kanaması) ya da iltihaplanması (menenjit) 5. sinir ağrı bilgisini oluşturur, taşır. Beyin sapı bölgesindeki denetçi yapılar migrende görevini yapmaz ve her duygu şiddetli bir şekilde hissedilir. Işık ve ses fazla, ağrı şiddetlidir.

Migren ailesel midir, çocuklarımda da olur mu? Erkek ya da kadında farklı mıdır?
Evet, ailesinde migren olanlarda migren sıklığı artmıştır. Ama ailede olmadan da kişilerde migren görülebilir. Ergenlik öncesi eşit oranda görülürken, ergenlik sonrasında kadında 3 kat daha sıktır. Menopoz sonrasında ise sıklık ve şiddeti azalır. Çocukluk döneminde migren farklı şekilde görülür ve bu nedenle sıklıkla tanınmaz. Karın ağrısı ya da kusmalar şeklinde olabilir.

Bazılarında migren öncesinde uyarıcı bulgular oluyormuş bende olmuyor. Neden? Bir de bu bulgular tehlikeli midir?
Ağrıdan bir saat kadar önce duyusal, görsel, konuşma ya da motor bulguların olduğu uyarıcı bir süreç vardır. "Aura" adını alır. Bu dönemin en önemli özelliği tüm bulguların "düzeliyor" olmasıdır. Örneğin kolda, yüzde, dilde tek taraflı uyuşma ya da gözün önünde patlayan flaşlar, parlak ışıklar ve ardından görememe, konuşmada bozulma, kol ya da bacakta tutmama olur ve düzelir. Aura ile giden migren tüm migrenlilerin sadece üçte birinde vardır. Ancak çok nadiren bu bulgular düzelmez, kalıcı olur. Bu tür bulguları olanların bazı ilaçları kullanırken dikkatli olması gerekir. Nöroloji hekimine mutlaka bilgi verilmelidir.
Bu okuduklarım benim ağrılarıma benziyor! Benim migrenim varmış, ne yapmalıyım?, nasıl yaşamalıyım?  gibi diğer pek çok sorunun yanıtını 2. bölümde bulabilirsiniz.


Yazarın Tüm Yazıları
Yaşlılık ve sağlıklı yaşam 25 Mart 2014, Salı
Serebellar hemoraji - Beyincik kanaması 18 Mart 2014, Salı
Damar iltihaplanması - Vaskülit 11 Mart 2014, Salı
Behçet Hastalığı 4 Mart 2014, Salı
Beyin ölümü 25 Şubat 2014, Salı
İnsan sağlığı ve bilgi üretimi 18 Şubat 2014, Salı
Apraksi - Hareketin yapılamaması 11 Şubat 2014, Salı
Spinoserebellar ataksi 28 Ocak 2014, Salı
Epilepsi ve cerrahisi 21 Ocak 2014, Salı
Servikal spondilotik myelopati 14 Ocak 2014, Salı
Temporal arteritis 7 Ocak 2014, Salı
Kapı - Duvar 2 Ocak 2014, Perşembe
Göz felci (Gözde hareket kaybı) 24 Aralık 2013, Salı
Paraneoplastik sendrom 17 Aralık 2013, Salı
Düşük el (Radiyal sinir felci) 10 Aralık 2013, Salı
Status Epileptikus (Nöbet fırtınası) 3 Aralık 2013, Salı
Beynin sağ ve sol yarısı 26 Kasım 2013, Salı
Beyin tümörü ve nöbet geçirme 19 Kasım 2013, Salı
Hekimlikte hastalığı tanıma ve zaman 5 Kasım 2013, Salı
Normal basınçlı hidrosefali (Beynin su toplaması) 26 Ekim 2013, Cumartesi
Ben Multipl Skleroz (MS) hastası mıyım? 11 Ekim 2013, Cuma
İlaçlar ve vücudumuz 1 Ekim 2013, Salı
Beyin ve beyin zarlarının iltihaplanması 17 Eylül 2013, Salı
Davranışlar ve sağlığımız 12 Eylül 2013, Perşembe
Göz hareketleri ve bozuklukları 3 Eylül 2013, Salı
Dirsekte sinir sıkışması - Kubital Tünel Sendromu 20 Ağustos 2013, Salı
Göz kapağı düşmesi - Blefaroptozis 14 Ağustos 2013, Çarşamba
Sınırlar ve canlılık 6 Ağustos 2013, Salı
Siyatik sinir etkilenmesi. 30 Temmuz 2013, Salı
Pozisyon değişmesi ile ortaya çıkan baş dönmesi - BPPV 23 Temmuz 2013, Salı
Sıcaklık, ısı ve bedenimiz 16 Temmuz 2013, Salı
Damar sertliği - Ateroskleroz 10 Temmuz 2013, Çarşamba
Uyku ve baş ağrısı 3 Temmuz 2013, Çarşamba
Sinir çalışma bozukluğu - Periferik Nöropati 26 Haziran 2013, Çarşamba
Beyin çalışmasının yetmezliği - Deliryum 19 Haziran 2013, Çarşamba
Yutma bozukluğu - Disfaji 12 Haziran 2013, Çarşamba
Geçici Bellek Kaybı 4 Haziran 2013, Salı
Ortostatik hipotansiyon 15 Mayıs 2013, Çarşamba
Kulak çınlaması - Tinnitus 7 Mayıs 2013, Salı
Kore - Sydenham koresi 30 Nisan 2013, Salı
Vitamin B12 ve sinir sistemi 23 Nisan 2013, Salı
Doğa, vücudumuz ve enerji dönüşümleri 16 Nisan 2013, Salı
Uykudaki davranış bozuklukları - Parasomniler 11 Nisan 2013, Perşembe
Amyotrofik Lateral Skleroz - ALS 3 Nisan 2013, Çarşamba
Beynimiz ve yaşlanma 27 Mart 2013, Çarşamba
Myelopati - Omurilik etkilenmesi 2 19 Mart 2013, Salı
Myelopati - Omurilik etkilenmesi - 1 11 Mart 2013, Pazartesi
Akut distoni - İlaç ile ortaya çıkan kasılma durumu 5 Mart 2013, Salı
Hemifasiyal spazm - Yüzde ve gözde istenmeyen kasılma durumu 27 Şubat 2013, Çarşamba
Tiroid bezi ve göz hastalığı 23 Şubat 2013, Cumartesi
Ağrı - Beş duyunun cezalandırıcısı 6 Şubat 2013, Çarşamba
Demans - Bunama hastalığı 29 Ocak 2013, Salı
Yalancı tümör sendromu (Psuedotumor cerebri) 22 Ocak 2013, Salı
Karotis damarı daralması - Şah damarı darlığı 15 Ocak 2013, Salı
Uykusuzluk - İnsomni 8 Ocak 2013, Salı
Parkinson hastalığı ve cerrahi tedavisi 1 Ocak 2013, Salı
Bel ağrısı 24 Aralık 2012, Pazartesi
Uykuda nefes durması - Horlama 18 Aralık 2012, Salı
Bayılma (Senkop) 12 Aralık 2012, Çarşamba
Beyin kanaması ve yüksek tansiyon (Hipertansiyon) 4 Aralık 2012, Salı
Ağrı kesici kötüye kullanım baş ağrısı 29 Kasım 2012, Perşembe
Diyabetik nöropati (Şeker hastalığı ve sinir iltihabı) 20 Kasım 2012, Salı
Fibromyalji Sendromu 13 Kasım 2012, Salı
İnflamatuar myopatiler - (Dermatomyozit/Polimyozit) 7 Kasım 2012, Çarşamba
Myastenia Gravis 30 Ekim 2012, Salı
Akut inflamatuar demyelinizan nöropati - GBS (Guillain-Barre Sendromu) 23 Ekim 2012, Salı
Nöbet geçirme - Sara hastalığı (Epilepsi) 16 Ekim 2012, Salı
Optik Nörit 9 Ekim 2012, Salı
İnme - Stroke 3 Ekim 2012, Çarşamba
Botulinum toksini - Distoni 26 Eylül 2012, Çarşamba
Yanan ayaklar - Küçük lif nöropatisi 18 Eylül 2012, Salı
Yüz felci - Fasiyal paralizi 12 Eylül 2012, Çarşamba
Huzursuz Bacaklar Sendromu 4 Eylül 2012, Salı
Trigeminal nevralji 28 Ağustos 2012, Salı
Tek gözde ağrısız - ani görme kaybı (Amarozis Fugax) 21 Ağustos 2012, Salı
Parkinson Hastalığı 14 Ağustos 2012, Salı
El titremesi - Tremor 7 Ağustos 2012, Salı
Sinir Sıkışması - Karpal Tünel Sendromu 31 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (2. bölüm) 24 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (1. bölüm) 17 Temmuz 2012, Salı
Çift görme 10 Temmuz 2012, Salı
Baş dönmesi 3 Temmuz 2012, Salı
Prof. Dr. Kıylıoğlu Çine Madran’da 2 Temmuz 2012, Pazartesi