19 Mart 2024, Salı

Doğa, vücudumuz ve enerji dönüşümleri

16 Nisan 2013, Salı

     


Prof. Dr. Nefati Kıylıoğlu
"Geri dönüşümlü" kavramını artık bilmeyenimiz yok gibidir. Hani marketten bir ürün alıyorsunuz ve onu torbaya koyuyorlar ya! Torbanın üzerinde de "geri dönüşebilir" yazıyor. Toprağa karıştığında kısa sürede çözünüp, artık bulunamaz, görünemez oluyor. İşte o! Bu bir "mucize" aslında. Bir şey diğer bir başka şeye dönebiliyor. Yaprak, kağıt, poşet, ağaç toprak olabiliyor.

Dönüşme hayatın ve insan sağlığının da değişmez bir parçasıdır. İki kişiden, anne ve babadan gelen genetik bilgiyi taşıyan yumurtalar ile bebek, sonra çocuk ve erişkin bir insan ortaya çıkar. İnsan da poşet gibi geri dönüşebilir, toprak olur.

İnsan yaşarken, acıkır - doyar, üşür - giyinir, korkar - barınak yapar! Acıktığında yedikleri mide-barsak sisteminde temel yapı taşlarına ayrılır ve vücuda alınır - yani sindirilir. Hatta gereğinden fazla alınırsa depolanır göbek olur. Tarladaki pamuk önce iplik, sonra kumaş ve sonrada elbise olur giyilir. Taş ve toprak yeniden şekillenir, içindekiler çıkarılır, demir olur, yeniden birleştirilir ve ev olur. Üşüme giysi ile engellenmez ise ağaçlar ve topraktan ayrıştırılan kömür yakılır, geçilir karşısına. Karşısına geçilemiyor ise kömürle su ısıtılır, su evin içinde dolaştırılır, kalorifer olur.

Işık güneşten gelir. Aydınlatır ve ısıtır. Mutlak gereklidir. Yokluğu ölümdür. Güneşteki ışık hidrojenin helyum denen elemente dönmesi ile ortaya çıkar. Hidrojen elementler tablosunda birinci sırada yer alır. "En basiti, en temeli bu" denebilecek bir konumdadır. Ama dönüşüm sırasında ortaya çıkardığı enerji 4.57 milyar yıldır vardır ve muhtemelen bir o kadar yıl daha var olacaktır. Basit olarak baktığımızda ışık bir enerjidir. Isı da bir enerjidir ve bu ikisi bir elementin dönüşümü sırasında ortaya çıkmaktadır.

Elementler! Bizim deri - saç - kemik yapımız da aslında bu elementlerden oluşmuştur. İnsan yaşamına daha geniş baktığımızda da doğal dengenin olmaz ise olmazının su olduğunu görürüz. Su hidrojen ve oksijen elementlerinin birleşimidir. Hani "bu su içilmiyor tadı kötü" dediğimizde içindeki kalsiyumu - kireci fazla olan su. Suyun yanında karbon atomu geldiğinde ise basitçe ete bürünmüş canlılar - hayvanlar - oluşur. Biraz demir eklersek kansızlık yaşanmaz - çabuk yorulmayız! Biraz çinko eklersek hastalıklara karşı direncimiz artar! Aman sakın ha kurşun ve civaya dikkat onları ise pek sevmeyiz.

İnsandaki dönüşümler doğadan ayrı düşünülemez. Yaşanılan ortam ve ortamın değişmeleri er ya da geç ama mutlaka insanı etkiler. Bugün geçim derdine düşmüş çevresi ile ilgilenmeyen insan sonunda bu hatasını anlayacak ama zararlarında da katlanacaktır. Nasıl mı? Önce insandaki dönüşümlere bir bakalım. Işık demiştik, bir enerji idi. Görmemizi ışığa borçluyuz. Cisimler ışığı yansıttıklarında gözde ışığın enerjisi kimyasal enerjiye, oda elektriksel enerjiye çevrilir. Bu bilgi (yani enerji) sinirler aracılığı taşınır ve beynin en arkasında tekrardan kimyasal enerji formuna çevrilir. Enerjinin her çevrimi maliyetlidir, gıdaların sindirilmesi ile elde edilen diğer bir enerjinin kullanılmasını gerektirir. Ne oldu durun bir bakalım. Görmek için yemek yemek gerekiyormuş! Ama sindirim sistemini - enerji üreten santral - yani mide ve bağırsaklar, safra kesesi, pankreas ve karaciğer normal mi? Peki enerji iyi bir şekilde elde edildi ama ihtiyaç duyulan yere nakli yapıldı mı? Lojistik hizmetleri nasıl? Akciğer, kalp ve damarlar ile lojistiğin sağlandığını, ama bu birimlerin de enerji kullandığını hatırlayalım. Vücudumuz elementlerin birinden diğerine sürekli dönüşümün olduğu, sürekli enerji üretildiği ve bu enerjinin tüketildiği, durmaksızın çalışan devasa bir fabrika gibi değil mi?

Hastalık dediğimiz durumlar işte bu fabrikanın enerji üretim sisteminde, taşınmasında ya da lojistik hizmetlerdeki kusurlardan kaynaklanır. Sistem bir noktaya kadar kendinde var olan hatayı göstermez. "Güvenlik aralığı" denen bir durum vardır. "Ucu ucuna" değildir her şey. Ama son nokta "o nokta" geçildikten sonra ise geriye dönüş yani "düzelme durumu" olmayabilir. İnsan için "geri dönüşüm süreci" başlar.

Doğa ve vücudumuz benzerdir. Dönüşüm sistemlerini kullanırlar. Doğadaki dönüşüm süreçlerini bozmak, er - geç insandaki dönüşüm süreçlerini etkiler. Bu nedenle doğaya sahip çıkmalı ve onu kollamalıyız. "Doğalı korumak, kendimizi korumaktır". 


Yazarın Tüm Yazıları
Yaşlılık ve sağlıklı yaşam 25 Mart 2014, Salı
Serebellar hemoraji - Beyincik kanaması 18 Mart 2014, Salı
Damar iltihaplanması - Vaskülit 11 Mart 2014, Salı
Behçet Hastalığı 4 Mart 2014, Salı
Beyin ölümü 25 Şubat 2014, Salı
İnsan sağlığı ve bilgi üretimi 18 Şubat 2014, Salı
Apraksi - Hareketin yapılamaması 11 Şubat 2014, Salı
Spinoserebellar ataksi 28 Ocak 2014, Salı
Epilepsi ve cerrahisi 21 Ocak 2014, Salı
Servikal spondilotik myelopati 14 Ocak 2014, Salı
Temporal arteritis 7 Ocak 2014, Salı
Kapı - Duvar 2 Ocak 2014, Perşembe
Göz felci (Gözde hareket kaybı) 24 Aralık 2013, Salı
Paraneoplastik sendrom 17 Aralık 2013, Salı
Düşük el (Radiyal sinir felci) 10 Aralık 2013, Salı
Status Epileptikus (Nöbet fırtınası) 3 Aralık 2013, Salı
Beynin sağ ve sol yarısı 26 Kasım 2013, Salı
Beyin tümörü ve nöbet geçirme 19 Kasım 2013, Salı
Hekimlikte hastalığı tanıma ve zaman 5 Kasım 2013, Salı
Normal basınçlı hidrosefali (Beynin su toplaması) 26 Ekim 2013, Cumartesi
Ben Multipl Skleroz (MS) hastası mıyım? 11 Ekim 2013, Cuma
İlaçlar ve vücudumuz 1 Ekim 2013, Salı
Beyin ve beyin zarlarının iltihaplanması 17 Eylül 2013, Salı
Davranışlar ve sağlığımız 12 Eylül 2013, Perşembe
Göz hareketleri ve bozuklukları 3 Eylül 2013, Salı
Dirsekte sinir sıkışması - Kubital Tünel Sendromu 20 Ağustos 2013, Salı
Göz kapağı düşmesi - Blefaroptozis 14 Ağustos 2013, Çarşamba
Sınırlar ve canlılık 6 Ağustos 2013, Salı
Siyatik sinir etkilenmesi. 30 Temmuz 2013, Salı
Pozisyon değişmesi ile ortaya çıkan baş dönmesi - BPPV 23 Temmuz 2013, Salı
Sıcaklık, ısı ve bedenimiz 16 Temmuz 2013, Salı
Damar sertliği - Ateroskleroz 10 Temmuz 2013, Çarşamba
Uyku ve baş ağrısı 3 Temmuz 2013, Çarşamba
Sinir çalışma bozukluğu - Periferik Nöropati 26 Haziran 2013, Çarşamba
Beyin çalışmasının yetmezliği - Deliryum 19 Haziran 2013, Çarşamba
Yutma bozukluğu - Disfaji 12 Haziran 2013, Çarşamba
Geçici Bellek Kaybı 4 Haziran 2013, Salı
Ortostatik hipotansiyon 15 Mayıs 2013, Çarşamba
Kulak çınlaması - Tinnitus 7 Mayıs 2013, Salı
Kore - Sydenham koresi 30 Nisan 2013, Salı
Vitamin B12 ve sinir sistemi 23 Nisan 2013, Salı
Doğa, vücudumuz ve enerji dönüşümleri 16 Nisan 2013, Salı
Uykudaki davranış bozuklukları - Parasomniler 11 Nisan 2013, Perşembe
Amyotrofik Lateral Skleroz - ALS 3 Nisan 2013, Çarşamba
Beynimiz ve yaşlanma 27 Mart 2013, Çarşamba
Myelopati - Omurilik etkilenmesi 2 19 Mart 2013, Salı
Myelopati - Omurilik etkilenmesi - 1 11 Mart 2013, Pazartesi
Akut distoni - İlaç ile ortaya çıkan kasılma durumu 5 Mart 2013, Salı
Hemifasiyal spazm - Yüzde ve gözde istenmeyen kasılma durumu 27 Şubat 2013, Çarşamba
Tiroid bezi ve göz hastalığı 23 Şubat 2013, Cumartesi
Ağrı - Beş duyunun cezalandırıcısı 6 Şubat 2013, Çarşamba
Demans - Bunama hastalığı 29 Ocak 2013, Salı
Yalancı tümör sendromu (Psuedotumor cerebri) 22 Ocak 2013, Salı
Karotis damarı daralması - Şah damarı darlığı 15 Ocak 2013, Salı
Uykusuzluk - İnsomni 8 Ocak 2013, Salı
Parkinson hastalığı ve cerrahi tedavisi 1 Ocak 2013, Salı
Bel ağrısı 24 Aralık 2012, Pazartesi
Uykuda nefes durması - Horlama 18 Aralık 2012, Salı
Bayılma (Senkop) 12 Aralık 2012, Çarşamba
Beyin kanaması ve yüksek tansiyon (Hipertansiyon) 4 Aralık 2012, Salı
Ağrı kesici kötüye kullanım baş ağrısı 29 Kasım 2012, Perşembe
Diyabetik nöropati (Şeker hastalığı ve sinir iltihabı) 20 Kasım 2012, Salı
Fibromyalji Sendromu 13 Kasım 2012, Salı
İnflamatuar myopatiler - (Dermatomyozit/Polimyozit) 7 Kasım 2012, Çarşamba
Myastenia Gravis 30 Ekim 2012, Salı
Akut inflamatuar demyelinizan nöropati - GBS (Guillain-Barre Sendromu) 23 Ekim 2012, Salı
Nöbet geçirme - Sara hastalığı (Epilepsi) 16 Ekim 2012, Salı
Optik Nörit 9 Ekim 2012, Salı
İnme - Stroke 3 Ekim 2012, Çarşamba
Botulinum toksini - Distoni 26 Eylül 2012, Çarşamba
Yanan ayaklar - Küçük lif nöropatisi 18 Eylül 2012, Salı
Yüz felci - Fasiyal paralizi 12 Eylül 2012, Çarşamba
Huzursuz Bacaklar Sendromu 4 Eylül 2012, Salı
Trigeminal nevralji 28 Ağustos 2012, Salı
Tek gözde ağrısız - ani görme kaybı (Amarozis Fugax) 21 Ağustos 2012, Salı
Parkinson Hastalığı 14 Ağustos 2012, Salı
El titremesi - Tremor 7 Ağustos 2012, Salı
Sinir Sıkışması - Karpal Tünel Sendromu 31 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (2. bölüm) 24 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (1. bölüm) 17 Temmuz 2012, Salı
Çift görme 10 Temmuz 2012, Salı
Baş dönmesi 3 Temmuz 2012, Salı
Prof. Dr. Kıylıoğlu Çine Madran’da 2 Temmuz 2012, Pazartesi