19 Mart 2024, Salı

Düşük el (Radiyal sinir felci)

10 Aralık 2013, Salı

     


Prof. Dr. Nefati Kıylıoğlu

-Elimi görüyor musunuz? Geri kalkmıyor! Sabah ağrı ile uyandım ve elimi de bu halde buldum. Dün düğün vardı. Biraz fazla içmişim. Gece giydiğim kıyafeti bile çıkarmamışım! Ben tüm işimi ellerimle yapıyorum, bu ellere ihtiyacım var. Keşke bu olmasaydı, doktor bey!. Şimdi ne olacak? Ne zaman düzelirim?

Sinir yapısı nasıldır? Bu yapı ne zaman etkilenir? Etkilenme türü farklılık gösterir mi?

Vücuttan duyuyu alıp beyne taşıyan, beyinden de kol - el kaslarına ne yapması gerektiğini ileten sinirler birer hücredir. Daha doğrusu hücrenin bir uzantısı, koludur. Akson adıyla bilinir. Aksonun uzunluğu bir bacak uzunluğu kadar yani 120 - 140 santimetreye kadar ulaşabilir. Bu uzantının - kolun ana gövdesi ise motor hareketi yaptıran sinirlerde omurilik içinde, duyusal bilgiyi taşıyan sinirlerde omuriliğin yanı başında bulunur. Uzantılar yani aksonlar hem bilgiyi aktarma işlemini yapar ve hem de kendilerini canlı tutabilmek için enerji - tamir - bakım hizmeti, komşu yapıları destekleme hizmeti gibi hizmetler üretirler. Enerji - tamir ve bakım hizmetini düşünelim. Sinirin düzgün çalışabilmesi için enerjiye ihtiyaç vardır. Bu enerji "enerji santralleri" denen küçük hücre içi yapılardan - mitokondrilerden- elde edilir. Bu yapılar hücre gövdesinde oluşturulur ve buradan sinirin en uç noktasına kadar taşınırlar. Taşınma için hızlı ve etkili bir "iç otoyol sistemi" kullanılır. Bu otoyol iki yönlüdür. Gidiş ve geliş yolu bulunur. Üretilen yapıları ve ihtiyaçları hücre gövdesinden en uca doğru taşırken, bozulan yapıları ve oluşan çöpleri depolamak ve geri dönüştürme sürecine sokmak için de hücre gövdesine doğru geri taşır. Enerji üretimi, tamir etme, komşu yapılara destek olma ve onları yaşatma hizmetleri devam ederken, yani bu iç yapının durmak bilmeyen çalışması sürerken, sinirin esas iş olan bilginin aktarılması işi sürmektedir. Bu süreç basitçe bir gemiye benzer. Gemi yolculuğu sırasında içteki makine dairesinin ve işçilerin hiç durmadan çalışması sürerken, geminin yolcuları da bir limandan bir başka limana gider. İçteki dünya kendi halinde çalışırken, üstte başka bir hayat bulunur.

Akson dediğimiz bu hücre uzantısının etrafı myelin denen bir yapı ile sarılıdır. Aksonu saran onu koruyan - destekleyen bu yapı bilginin daha hızlı aktarılmasını da sağlar. Bu da bir sinir hücresidir. Aksonun etrafını bir dürüm gibi sarar. Akson ile myelin kılıf arasındak ilişkiyi de basitçe elektrik kablosuna benzetebiliriz. İçteki tel aksonu, dıştaki plastik yalıtkan ise myelin kılıfı temsil eder. Sinir dediğimiz yapı içinde bu akson ve myelin kılıfı gibi olan sinir tellerinden binlerce bulunur. Bu binlerce tel sıkıca birbirine bağlanmış, aralarına kan damarları girmiş, etrafları tekrar sarılmış ve bir paket haline getirilmiştir.

Sinirde bilgi aktarımının bozulması sinirin kesilmesi, sinirin kesilmeden içindeki tellerin kopması ya da myelin kılıfın açılarak aksonu açıkta bırakması ile olur. Kesilir - koparsa dikilmelidir. Paket yapısı sağlam iken içindeki teller kopar ise kendiliğinden iyileşme olur ama zaman alır. Teller kopmadan sadece etrafındaki myelin kılıf zarar görürse daha kolay iyileşme ortaya çıkar. En kolay düzelen haldir.

Düşük el nedir? Hangi durumlarda ortaya çıkar? Nasıl tanınır ve tedavi edilir?

Aşırı alkol ile sızan kişi uzun süre aynı pozisyonda kalır ve siniri de baskı altında kalır ise sinir zedelenir. Bu durum en çok radiyal sinir denilen kol sinirinde olur. Zedelenme sinirdeki myelin kılıfın bozulması şeklinde olabileceği, içindeki tellerin kopması şeklinde de olabilir. Sonuç ise ön kol ve eldeki kasların çalışmaması, elin ve kolun geri doğru kaldırılamaması yani "düşük el" oluşmasıdır. Kol kemiğinin kırılması ile sinirin kesilmesi, aşırı egzersiz ya da vücut geliştirme sırasında kasların şişmesi ve siniri sıkıştırması, kemik ya da sinir kılıfından köken alan tümörlerin baskısı hep siniri zedeleyen sebeplerdir.

Ön kolda kasların arasında geçerken de sıkışabilir ve kolda ağrı yapabilir. Kas uzantıları olan tendonların ya da tendonun kemiğe yapıştığı yerin iltihaplanması durumu ile karışır. Bu üç durumda da kas gücü kaybı çok belirgin değil iken ağrı ön planda olur.

Hastalık öyküsü ve muayene bulguları yanı sıra EMG incelemesi ve radyolojik incelemeler yolu ile tanı konur. Nöroloji hekimi başvurulması gereken hekimdir. Tıbbi tedavi ile düzelmeyen olgulara operasyon yapmak - baskının kaldırılması, tümörün çıkarılması, sinirin dikilmesi gibi - gerekebilir. 



Yazarın Tüm Yazıları
Yaşlılık ve sağlıklı yaşam 25 Mart 2014, Salı
Serebellar hemoraji - Beyincik kanaması 18 Mart 2014, Salı
Damar iltihaplanması - Vaskülit 11 Mart 2014, Salı
Behçet Hastalığı 4 Mart 2014, Salı
Beyin ölümü 25 Şubat 2014, Salı
İnsan sağlığı ve bilgi üretimi 18 Şubat 2014, Salı
Apraksi - Hareketin yapılamaması 11 Şubat 2014, Salı
Spinoserebellar ataksi 28 Ocak 2014, Salı
Epilepsi ve cerrahisi 21 Ocak 2014, Salı
Servikal spondilotik myelopati 14 Ocak 2014, Salı
Temporal arteritis 7 Ocak 2014, Salı
Kapı - Duvar 2 Ocak 2014, Perşembe
Göz felci (Gözde hareket kaybı) 24 Aralık 2013, Salı
Paraneoplastik sendrom 17 Aralık 2013, Salı
Düşük el (Radiyal sinir felci) 10 Aralık 2013, Salı
Status Epileptikus (Nöbet fırtınası) 3 Aralık 2013, Salı
Beynin sağ ve sol yarısı 26 Kasım 2013, Salı
Beyin tümörü ve nöbet geçirme 19 Kasım 2013, Salı
Hekimlikte hastalığı tanıma ve zaman 5 Kasım 2013, Salı
Normal basınçlı hidrosefali (Beynin su toplaması) 26 Ekim 2013, Cumartesi
Ben Multipl Skleroz (MS) hastası mıyım? 11 Ekim 2013, Cuma
İlaçlar ve vücudumuz 1 Ekim 2013, Salı
Beyin ve beyin zarlarının iltihaplanması 17 Eylül 2013, Salı
Davranışlar ve sağlığımız 12 Eylül 2013, Perşembe
Göz hareketleri ve bozuklukları 3 Eylül 2013, Salı
Dirsekte sinir sıkışması - Kubital Tünel Sendromu 20 Ağustos 2013, Salı
Göz kapağı düşmesi - Blefaroptozis 14 Ağustos 2013, Çarşamba
Sınırlar ve canlılık 6 Ağustos 2013, Salı
Siyatik sinir etkilenmesi. 30 Temmuz 2013, Salı
Pozisyon değişmesi ile ortaya çıkan baş dönmesi - BPPV 23 Temmuz 2013, Salı
Sıcaklık, ısı ve bedenimiz 16 Temmuz 2013, Salı
Damar sertliği - Ateroskleroz 10 Temmuz 2013, Çarşamba
Uyku ve baş ağrısı 3 Temmuz 2013, Çarşamba
Sinir çalışma bozukluğu - Periferik Nöropati 26 Haziran 2013, Çarşamba
Beyin çalışmasının yetmezliği - Deliryum 19 Haziran 2013, Çarşamba
Yutma bozukluğu - Disfaji 12 Haziran 2013, Çarşamba
Geçici Bellek Kaybı 4 Haziran 2013, Salı
Ortostatik hipotansiyon 15 Mayıs 2013, Çarşamba
Kulak çınlaması - Tinnitus 7 Mayıs 2013, Salı
Kore - Sydenham koresi 30 Nisan 2013, Salı
Vitamin B12 ve sinir sistemi 23 Nisan 2013, Salı
Doğa, vücudumuz ve enerji dönüşümleri 16 Nisan 2013, Salı
Uykudaki davranış bozuklukları - Parasomniler 11 Nisan 2013, Perşembe
Amyotrofik Lateral Skleroz - ALS 3 Nisan 2013, Çarşamba
Beynimiz ve yaşlanma 27 Mart 2013, Çarşamba
Myelopati - Omurilik etkilenmesi 2 19 Mart 2013, Salı
Myelopati - Omurilik etkilenmesi - 1 11 Mart 2013, Pazartesi
Akut distoni - İlaç ile ortaya çıkan kasılma durumu 5 Mart 2013, Salı
Hemifasiyal spazm - Yüzde ve gözde istenmeyen kasılma durumu 27 Şubat 2013, Çarşamba
Tiroid bezi ve göz hastalığı 23 Şubat 2013, Cumartesi
Ağrı - Beş duyunun cezalandırıcısı 6 Şubat 2013, Çarşamba
Demans - Bunama hastalığı 29 Ocak 2013, Salı
Yalancı tümör sendromu (Psuedotumor cerebri) 22 Ocak 2013, Salı
Karotis damarı daralması - Şah damarı darlığı 15 Ocak 2013, Salı
Uykusuzluk - İnsomni 8 Ocak 2013, Salı
Parkinson hastalığı ve cerrahi tedavisi 1 Ocak 2013, Salı
Bel ağrısı 24 Aralık 2012, Pazartesi
Uykuda nefes durması - Horlama 18 Aralık 2012, Salı
Bayılma (Senkop) 12 Aralık 2012, Çarşamba
Beyin kanaması ve yüksek tansiyon (Hipertansiyon) 4 Aralık 2012, Salı
Ağrı kesici kötüye kullanım baş ağrısı 29 Kasım 2012, Perşembe
Diyabetik nöropati (Şeker hastalığı ve sinir iltihabı) 20 Kasım 2012, Salı
Fibromyalji Sendromu 13 Kasım 2012, Salı
İnflamatuar myopatiler - (Dermatomyozit/Polimyozit) 7 Kasım 2012, Çarşamba
Myastenia Gravis 30 Ekim 2012, Salı
Akut inflamatuar demyelinizan nöropati - GBS (Guillain-Barre Sendromu) 23 Ekim 2012, Salı
Nöbet geçirme - Sara hastalığı (Epilepsi) 16 Ekim 2012, Salı
Optik Nörit 9 Ekim 2012, Salı
İnme - Stroke 3 Ekim 2012, Çarşamba
Botulinum toksini - Distoni 26 Eylül 2012, Çarşamba
Yanan ayaklar - Küçük lif nöropatisi 18 Eylül 2012, Salı
Yüz felci - Fasiyal paralizi 12 Eylül 2012, Çarşamba
Huzursuz Bacaklar Sendromu 4 Eylül 2012, Salı
Trigeminal nevralji 28 Ağustos 2012, Salı
Tek gözde ağrısız - ani görme kaybı (Amarozis Fugax) 21 Ağustos 2012, Salı
Parkinson Hastalığı 14 Ağustos 2012, Salı
El titremesi - Tremor 7 Ağustos 2012, Salı
Sinir Sıkışması - Karpal Tünel Sendromu 31 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (2. bölüm) 24 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (1. bölüm) 17 Temmuz 2012, Salı
Çift görme 10 Temmuz 2012, Salı
Baş dönmesi 3 Temmuz 2012, Salı
Prof. Dr. Kıylıoğlu Çine Madran’da 2 Temmuz 2012, Pazartesi