19 Mart 2024, Salı

Kapı - Duvar

2 Ocak 2014, Perşembe

     


Prof. Dr. Nefati Kıylıoğlu

Etrafınıza bir bakın! Pek çok yerde çitler ya da duvarlar ile bunların diğer yanına geçmeye yarayan kapılar bulacaksınız. Bakımlı ve güzel görünen bahçelerin bu çitler içinde yer aldığını, moloz - çöp yığınlarının ise herkese açık olan yerlerde olduğunu göreceksiniz. Neden?

Gündüzleri gezdiğiniz, alış - veriş yaptığınız şehir sokakları için "-aman dikkat, geceleri o bölgeye gitmek tekin değildir" uyarıları kulağınıza gelecek. Aaa! Nasıl ve Nerede?

Bize bu ay almamız gereken ek ödemeler yapılmadı, görevli mutemet işe gelmiyormuş denecek! Kim? Ne zamandan beri?

İyi de kapının - duvarın, bahçelerin - sokakların ya da memurun nasıl bir ilişkisi var? Hatta tüm bunların sağlık ile ilişkisi ne?

Başlayalım.

Duvar ve kapı yapısı daha önceleri bizim "tek göz eve" benzettiğimiz hücrenin olmaz ise olmaz yapılarıdır. Hücre içi yapıların işlerini düzgün yapabilmesi için iç ortamın huzur - sükun ve rahatlığının yani iyi çalışma ortamının olması ve sürmesi gerekir. Bu nedenle duvar ve kapı bulunur. Sadece gerekli olan, sadece ihtiyaç olan maddeler girer. O yüzden bahçe içleri bakımlı ve güzel görünür. O yüzden herkese açık alanlara moloz - çöp atılır.

Tek göz hücreler birleşip mahalle haline geldiğinde yani kalp, karaciğer ya da beyin olduklarında işlerini daha farklı bir boyuta taşırlar. Hücreler hem kendi canlılıklarını sürdürürlerken, hem de vücudun bir parçası olarak farklı bir işlev yaparlar. Kalp kan pompalar, karaciğer vücut için gerekli proteinleri üretirken, bir çok yıkım işlemini yapar ve vücuttan atar. Bu yapıların içinde gezinen ve onları hem içeriden gelen (kansere dönüşme - hastalanarak ölme) ve hem de dışarından gelen (mikroplar ile istila edilme) etkilere karşı koruyan "savunma hücreleri" bulunur. Bu hücreler olmaz ise hastalık olur. Bu hücreler günlük yaşantımızda görevli denetçilere - sivil ya da üniformalı polislere benzer. Denetimi geceleri yapmaz - yapamaz ise o sokaklara girilemez ya da girilirse sorun yaşanır.

Beyin - omurilik gibi organlar bir sistemi oluştururken, araya - sinirler - kaslar - eklemler girer. Bakınız bir hücrenin canlı kalma mücadelesi birleşen hücreler ve oluşan organlar sonrasında sistemlere döner ve düşünen, karar veren, sorgulayan bir yapı oluşur. Bu yapı da aynı hücrenin kendisi gibi bencildir. "Hep bana, hep bana der". Ancak yaptıkları işler denetlenir ve usulüne uygun olup olmadığı takip edilir ise sorun olmaz. O kişi işe kendi çıkarını diğer çıkarlardan üstün tutamaz!

Vücuttaki denetimin örnekleri nelerdir?

En iyi bilinen "çalışan sistemi denetleyen" vücudun "immün - bağışıklık" hücreleridir. Polis - jandarma - asker gibidir. Kararında çalışmalıdır. Az çalışırsa infeksiyon hastalıkları ve kanser ortaya çıkarken, çok çalıştığında - herkesi zararlı olarak gördüğünde - romatizmal hastalıklar ortaya çıkar. Kendi vücudunu bitirir.

Hormonlar toplumdaki postacılar - kargoculardır. Bunlar da denetime tabidir. En iyi bilinen hormon troid bezinde üretilen hormonlardır. Guatr hastalığında eksik oldukları iyi bilinir. Troid bezinin çalışması beyin tarafından başlatılır. Beyindeki hipotalamus yapısı, hipofiz denen bir başka yapıyı çalıştırır ve bu yapıdan çıkan postacılar troid bezini çalıştırarak hormonların salınmasını sağlarlar. Bu hormonlar vücuttaki tüm hücrelerin çalışmasına etki ettikleri gibi, beyindeki bu merkezlere giderek "yeter artık, benden daha fazla üretme" der! İşte bu denetleme - düzenleme bozulursa hastalık ortaya çıkar. Doktora gidildiğinde ise hormonlara ait rakamlar, bezlere ait görüntüleme bulguları, organdan alınan hücre örneklerine bakılır. Var olan ama görünmeyen sorunlar rakamlara dökülür, hesaplar yapılır, bezin yapısı hatta hücrelerin yapısının fotoğrafı çekilir. Her şey "ayan - beyan" ortaya konur. "Şeffaf" hale gelir.

Kapı ve duvardan oluşan tek hücreye giriş sınırlıdır ama "denetlenir". Hücre organ - doku - organizma katına yükseldiğinde de "doğal bir süreç olarak" bu denetim sistemini genişleterek üzerinde barındırır. Denetimin kaybı "istisnasız" hastalıkla sonuçlanır. Hastalık yaşamı tehdit eder ve hatta bitirir. 



Yazarın Tüm Yazıları
Yaşlılık ve sağlıklı yaşam 25 Mart 2014, Salı
Serebellar hemoraji - Beyincik kanaması 18 Mart 2014, Salı
Damar iltihaplanması - Vaskülit 11 Mart 2014, Salı
Behçet Hastalığı 4 Mart 2014, Salı
Beyin ölümü 25 Şubat 2014, Salı
İnsan sağlığı ve bilgi üretimi 18 Şubat 2014, Salı
Apraksi - Hareketin yapılamaması 11 Şubat 2014, Salı
Spinoserebellar ataksi 28 Ocak 2014, Salı
Epilepsi ve cerrahisi 21 Ocak 2014, Salı
Servikal spondilotik myelopati 14 Ocak 2014, Salı
Temporal arteritis 7 Ocak 2014, Salı
Kapı - Duvar 2 Ocak 2014, Perşembe
Göz felci (Gözde hareket kaybı) 24 Aralık 2013, Salı
Paraneoplastik sendrom 17 Aralık 2013, Salı
Düşük el (Radiyal sinir felci) 10 Aralık 2013, Salı
Status Epileptikus (Nöbet fırtınası) 3 Aralık 2013, Salı
Beynin sağ ve sol yarısı 26 Kasım 2013, Salı
Beyin tümörü ve nöbet geçirme 19 Kasım 2013, Salı
Hekimlikte hastalığı tanıma ve zaman 5 Kasım 2013, Salı
Normal basınçlı hidrosefali (Beynin su toplaması) 26 Ekim 2013, Cumartesi
Ben Multipl Skleroz (MS) hastası mıyım? 11 Ekim 2013, Cuma
İlaçlar ve vücudumuz 1 Ekim 2013, Salı
Beyin ve beyin zarlarının iltihaplanması 17 Eylül 2013, Salı
Davranışlar ve sağlığımız 12 Eylül 2013, Perşembe
Göz hareketleri ve bozuklukları 3 Eylül 2013, Salı
Dirsekte sinir sıkışması - Kubital Tünel Sendromu 20 Ağustos 2013, Salı
Göz kapağı düşmesi - Blefaroptozis 14 Ağustos 2013, Çarşamba
Sınırlar ve canlılık 6 Ağustos 2013, Salı
Siyatik sinir etkilenmesi. 30 Temmuz 2013, Salı
Pozisyon değişmesi ile ortaya çıkan baş dönmesi - BPPV 23 Temmuz 2013, Salı
Sıcaklık, ısı ve bedenimiz 16 Temmuz 2013, Salı
Damar sertliği - Ateroskleroz 10 Temmuz 2013, Çarşamba
Uyku ve baş ağrısı 3 Temmuz 2013, Çarşamba
Sinir çalışma bozukluğu - Periferik Nöropati 26 Haziran 2013, Çarşamba
Beyin çalışmasının yetmezliği - Deliryum 19 Haziran 2013, Çarşamba
Yutma bozukluğu - Disfaji 12 Haziran 2013, Çarşamba
Geçici Bellek Kaybı 4 Haziran 2013, Salı
Ortostatik hipotansiyon 15 Mayıs 2013, Çarşamba
Kulak çınlaması - Tinnitus 7 Mayıs 2013, Salı
Kore - Sydenham koresi 30 Nisan 2013, Salı
Vitamin B12 ve sinir sistemi 23 Nisan 2013, Salı
Doğa, vücudumuz ve enerji dönüşümleri 16 Nisan 2013, Salı
Uykudaki davranış bozuklukları - Parasomniler 11 Nisan 2013, Perşembe
Amyotrofik Lateral Skleroz - ALS 3 Nisan 2013, Çarşamba
Beynimiz ve yaşlanma 27 Mart 2013, Çarşamba
Myelopati - Omurilik etkilenmesi 2 19 Mart 2013, Salı
Myelopati - Omurilik etkilenmesi - 1 11 Mart 2013, Pazartesi
Akut distoni - İlaç ile ortaya çıkan kasılma durumu 5 Mart 2013, Salı
Hemifasiyal spazm - Yüzde ve gözde istenmeyen kasılma durumu 27 Şubat 2013, Çarşamba
Tiroid bezi ve göz hastalığı 23 Şubat 2013, Cumartesi
Ağrı - Beş duyunun cezalandırıcısı 6 Şubat 2013, Çarşamba
Demans - Bunama hastalığı 29 Ocak 2013, Salı
Yalancı tümör sendromu (Psuedotumor cerebri) 22 Ocak 2013, Salı
Karotis damarı daralması - Şah damarı darlığı 15 Ocak 2013, Salı
Uykusuzluk - İnsomni 8 Ocak 2013, Salı
Parkinson hastalığı ve cerrahi tedavisi 1 Ocak 2013, Salı
Bel ağrısı 24 Aralık 2012, Pazartesi
Uykuda nefes durması - Horlama 18 Aralık 2012, Salı
Bayılma (Senkop) 12 Aralık 2012, Çarşamba
Beyin kanaması ve yüksek tansiyon (Hipertansiyon) 4 Aralık 2012, Salı
Ağrı kesici kötüye kullanım baş ağrısı 29 Kasım 2012, Perşembe
Diyabetik nöropati (Şeker hastalığı ve sinir iltihabı) 20 Kasım 2012, Salı
Fibromyalji Sendromu 13 Kasım 2012, Salı
İnflamatuar myopatiler - (Dermatomyozit/Polimyozit) 7 Kasım 2012, Çarşamba
Myastenia Gravis 30 Ekim 2012, Salı
Akut inflamatuar demyelinizan nöropati - GBS (Guillain-Barre Sendromu) 23 Ekim 2012, Salı
Nöbet geçirme - Sara hastalığı (Epilepsi) 16 Ekim 2012, Salı
Optik Nörit 9 Ekim 2012, Salı
İnme - Stroke 3 Ekim 2012, Çarşamba
Botulinum toksini - Distoni 26 Eylül 2012, Çarşamba
Yanan ayaklar - Küçük lif nöropatisi 18 Eylül 2012, Salı
Yüz felci - Fasiyal paralizi 12 Eylül 2012, Çarşamba
Huzursuz Bacaklar Sendromu 4 Eylül 2012, Salı
Trigeminal nevralji 28 Ağustos 2012, Salı
Tek gözde ağrısız - ani görme kaybı (Amarozis Fugax) 21 Ağustos 2012, Salı
Parkinson Hastalığı 14 Ağustos 2012, Salı
El titremesi - Tremor 7 Ağustos 2012, Salı
Sinir Sıkışması - Karpal Tünel Sendromu 31 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (2. bölüm) 24 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (1. bölüm) 17 Temmuz 2012, Salı
Çift görme 10 Temmuz 2012, Salı
Baş dönmesi 3 Temmuz 2012, Salı
Prof. Dr. Kıylıoğlu Çine Madran’da 2 Temmuz 2012, Pazartesi