19 Mart 2024, Salı

Beyin kanaması ve yüksek tansiyon (Hipertansiyon)

4 Aralık 2012, Salı

     


Prof. Dr. Nefati Kıylıoğlu

-Ya komşu duydun mu? Bizim Ahmet beyin kanaması geçirmiş, hastanede yatıyormuş! Hem konuşamıyor, hem de bir tarafı felçli imiş. Damadını gördüm yolda. "Durumu iyi değil, doktorlar kritik dediler" diyor. Yoğun bakıma almışlar. Oradan çıkarsa kurtulma umudu varmış.

-Tüh tüh, yazık. Bize göre gençti o ya. Daha 65'ine bile gelmemiştir. Fakat hem kilosu vardı, hem de tansiyonu. Biliyorum ben! Aynı ilacı kullanıyoruz. Benim ilaçlarım biter, ama o ilaç yazdırmaya gelmezdi. Sorduğumda da benim hala ilacım var, düzenli kullanamıyorum derdi. Ölçüldüğünde de onun ki hep yüksek çıkardı.
Evet Ahmet Bey'e çok yazık oldu. İlaçlarını düzenli kullansa ve tansiyonu normal sınırlar içine inmiş olsa bu duruma düşmeyecekti.

Beyin kanaması neden ortaya çıkar? Tekrar eder mi? Kimler risk altındadır?

Beyin kanaması kalpten kanı getiren damarların yırtılması ve kanın beyine dolması ile ortaya çıkar. Kanama ile o bölgedeki yapıların çalışması bozulduğu gibi, biriken kanın sağlam beyin yapısını sıkıştırması ile kanlanmanın daha da bozulmasına yol açar. Sözün kısası beyin kanaması öldürücüdür. Kanama sonrasındaki ilk ayda hastaların yaklaşık yarısı ölür. Kurtulanların iyileşmesi de çok iyi değildir. Beş kişiden sadece bir tanesi eski yaşamına geri döner. Beyin kanaması olan on kişinin 8 ya da 9'unda sebep tansiyon yüksekliğinin yetersiz tedavi edilmesidir. Beyin kanamasının tansiyon yüksekliği dışındaki diğer nedenleri arasında yaşlanma sürecinde beyin damarlarında yırtılmalara yol açan "amilod" denen bazı maddelerin damarlarda birikmesi; damarların balonlaşması ya da bir ağ oluşturması; kalpteki ritim bozukluğu ya da kalp kapak hastalığı nedeni ile kan sulandırıcı ilaçların kullanılması yer alır. Kan sulandırıcı ilaçlar için şu ifadeleri kullandığınızı duyar gibi oluyorum. "Madem kanama yapıyor, niye kullanıyoruz?" Haklısınız! Kanama yapabiliyor, ama alınmadığı zamanda da damar tıkanmaları oluşuyor. İyi bir takip ve etkin sınırlar içinde kullanımı ile yararı zararından daha fazla olduğu için kullanılıyor.

"Bir kere beyin kanaması geçirdim, ben sıramı savdım" diyemiyorsunuz. Çünkü tekrar kanayabilme olasılıkları var. Bu kişiler özellikle ileri yaştaki erkekler, bir kere beyin kanaması geçirmiş kişilerdir. Kan yağlarını düşüren ilaçların kullanılması, aşırı alkol tüketimi, kan sulandırıcı ilaçların kullanılma da yine riski arttıran diğer nedenlerdir.
Tansiyon nedir? Tansiyon yüksekliği vücudumuza nasıl zarar verir? Nereleri bozar? Nelere dikkat etmeliyim?

Kanı, kalbin pompalayarak damar içine atması sırasında damarlarda oluşan gerginlik büyük tansiyonu; kanı 2. kez atılmasından evvel kalp içine girdiği zamandaki damar gerginliği de küçük tansiyonu oluşturur. Pompa görevi gören kalp normal basınçlı damar sistemine kanı kolayca gönderebilirken, basınç arttığında zorlanır, daha fazla çalışmak zorunda kalır. Fazla çalışma, fazla yıpranmaya ve erken bozulmaya yol açar.

Bildiğiniz gibi kan damarları boru gibi yuvarlaktır. Damar duvarında kasılıp daralmaya ve bazen de gevşeyip genişlemeye yol açan kas tabası bulunur. Bu bir lastiğe benzetilebilir. Kasın kasılması ve gevşemesi tansiyon dengeler ve düzeltir. Tansiyon yüksekliğinde bu elastikiyet bozulur. "Pijamadaki lastiğin yıllar içinde ip haline gelmesi gibi" olur. Yüksek tansiyonu damarlar azaltamaz, basınçla gerilen ip kopar - damar yırtılır. Vücudumuzda damar ağı her yerdedir. Beyin kanaması yanı sıra, gözde görmede bozulmaya, göz içi kanamalarına, kalpte damar tıkanmaları ile kalp krizine, bacak damarlarında tıkanma ile yürüme zorluğuna, erkekte sertleşme zorluğuna yol açar. Etkilemediği yer yoktur.

İnsanoğlu bu durumu ciddiye almaz. Çünkü sonucunu o anda görmez. Sonucunu görmediği için de önemi anlamaz. Tansiyon yüksekliğinin etkisi birikicidir ve yıllar içinde ortaya çıkar. "Günü kurtarmak" hem moda hem de zorunluluk halini almışken, geleceği düşünmenin yeri ve zamanı değildir. Siz siz olun gelecekte bir Nöroloji hekimine muhtaç olmamak için bugünden tansiyonunuza sahip çıkın. Onunla "iyi geçinin".



Yazarın Tüm Yazıları
Yaşlılık ve sağlıklı yaşam 25 Mart 2014, Salı
Serebellar hemoraji - Beyincik kanaması 18 Mart 2014, Salı
Damar iltihaplanması - Vaskülit 11 Mart 2014, Salı
Behçet Hastalığı 4 Mart 2014, Salı
Beyin ölümü 25 Şubat 2014, Salı
İnsan sağlığı ve bilgi üretimi 18 Şubat 2014, Salı
Apraksi - Hareketin yapılamaması 11 Şubat 2014, Salı
Spinoserebellar ataksi 28 Ocak 2014, Salı
Epilepsi ve cerrahisi 21 Ocak 2014, Salı
Servikal spondilotik myelopati 14 Ocak 2014, Salı
Temporal arteritis 7 Ocak 2014, Salı
Kapı - Duvar 2 Ocak 2014, Perşembe
Göz felci (Gözde hareket kaybı) 24 Aralık 2013, Salı
Paraneoplastik sendrom 17 Aralık 2013, Salı
Düşük el (Radiyal sinir felci) 10 Aralık 2013, Salı
Status Epileptikus (Nöbet fırtınası) 3 Aralık 2013, Salı
Beynin sağ ve sol yarısı 26 Kasım 2013, Salı
Beyin tümörü ve nöbet geçirme 19 Kasım 2013, Salı
Hekimlikte hastalığı tanıma ve zaman 5 Kasım 2013, Salı
Normal basınçlı hidrosefali (Beynin su toplaması) 26 Ekim 2013, Cumartesi
Ben Multipl Skleroz (MS) hastası mıyım? 11 Ekim 2013, Cuma
İlaçlar ve vücudumuz 1 Ekim 2013, Salı
Beyin ve beyin zarlarının iltihaplanması 17 Eylül 2013, Salı
Davranışlar ve sağlığımız 12 Eylül 2013, Perşembe
Göz hareketleri ve bozuklukları 3 Eylül 2013, Salı
Dirsekte sinir sıkışması - Kubital Tünel Sendromu 20 Ağustos 2013, Salı
Göz kapağı düşmesi - Blefaroptozis 14 Ağustos 2013, Çarşamba
Sınırlar ve canlılık 6 Ağustos 2013, Salı
Siyatik sinir etkilenmesi. 30 Temmuz 2013, Salı
Pozisyon değişmesi ile ortaya çıkan baş dönmesi - BPPV 23 Temmuz 2013, Salı
Sıcaklık, ısı ve bedenimiz 16 Temmuz 2013, Salı
Damar sertliği - Ateroskleroz 10 Temmuz 2013, Çarşamba
Uyku ve baş ağrısı 3 Temmuz 2013, Çarşamba
Sinir çalışma bozukluğu - Periferik Nöropati 26 Haziran 2013, Çarşamba
Beyin çalışmasının yetmezliği - Deliryum 19 Haziran 2013, Çarşamba
Yutma bozukluğu - Disfaji 12 Haziran 2013, Çarşamba
Geçici Bellek Kaybı 4 Haziran 2013, Salı
Ortostatik hipotansiyon 15 Mayıs 2013, Çarşamba
Kulak çınlaması - Tinnitus 7 Mayıs 2013, Salı
Kore - Sydenham koresi 30 Nisan 2013, Salı
Vitamin B12 ve sinir sistemi 23 Nisan 2013, Salı
Doğa, vücudumuz ve enerji dönüşümleri 16 Nisan 2013, Salı
Uykudaki davranış bozuklukları - Parasomniler 11 Nisan 2013, Perşembe
Amyotrofik Lateral Skleroz - ALS 3 Nisan 2013, Çarşamba
Beynimiz ve yaşlanma 27 Mart 2013, Çarşamba
Myelopati - Omurilik etkilenmesi 2 19 Mart 2013, Salı
Myelopati - Omurilik etkilenmesi - 1 11 Mart 2013, Pazartesi
Akut distoni - İlaç ile ortaya çıkan kasılma durumu 5 Mart 2013, Salı
Hemifasiyal spazm - Yüzde ve gözde istenmeyen kasılma durumu 27 Şubat 2013, Çarşamba
Tiroid bezi ve göz hastalığı 23 Şubat 2013, Cumartesi
Ağrı - Beş duyunun cezalandırıcısı 6 Şubat 2013, Çarşamba
Demans - Bunama hastalığı 29 Ocak 2013, Salı
Yalancı tümör sendromu (Psuedotumor cerebri) 22 Ocak 2013, Salı
Karotis damarı daralması - Şah damarı darlığı 15 Ocak 2013, Salı
Uykusuzluk - İnsomni 8 Ocak 2013, Salı
Parkinson hastalığı ve cerrahi tedavisi 1 Ocak 2013, Salı
Bel ağrısı 24 Aralık 2012, Pazartesi
Uykuda nefes durması - Horlama 18 Aralık 2012, Salı
Bayılma (Senkop) 12 Aralık 2012, Çarşamba
Beyin kanaması ve yüksek tansiyon (Hipertansiyon) 4 Aralık 2012, Salı
Ağrı kesici kötüye kullanım baş ağrısı 29 Kasım 2012, Perşembe
Diyabetik nöropati (Şeker hastalığı ve sinir iltihabı) 20 Kasım 2012, Salı
Fibromyalji Sendromu 13 Kasım 2012, Salı
İnflamatuar myopatiler - (Dermatomyozit/Polimyozit) 7 Kasım 2012, Çarşamba
Myastenia Gravis 30 Ekim 2012, Salı
Akut inflamatuar demyelinizan nöropati - GBS (Guillain-Barre Sendromu) 23 Ekim 2012, Salı
Nöbet geçirme - Sara hastalığı (Epilepsi) 16 Ekim 2012, Salı
Optik Nörit 9 Ekim 2012, Salı
İnme - Stroke 3 Ekim 2012, Çarşamba
Botulinum toksini - Distoni 26 Eylül 2012, Çarşamba
Yanan ayaklar - Küçük lif nöropatisi 18 Eylül 2012, Salı
Yüz felci - Fasiyal paralizi 12 Eylül 2012, Çarşamba
Huzursuz Bacaklar Sendromu 4 Eylül 2012, Salı
Trigeminal nevralji 28 Ağustos 2012, Salı
Tek gözde ağrısız - ani görme kaybı (Amarozis Fugax) 21 Ağustos 2012, Salı
Parkinson Hastalığı 14 Ağustos 2012, Salı
El titremesi - Tremor 7 Ağustos 2012, Salı
Sinir Sıkışması - Karpal Tünel Sendromu 31 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (2. bölüm) 24 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (1. bölüm) 17 Temmuz 2012, Salı
Çift görme 10 Temmuz 2012, Salı
Baş dönmesi 3 Temmuz 2012, Salı
Prof. Dr. Kıylıoğlu Çine Madran’da 2 Temmuz 2012, Pazartesi