İnflamatuar myopatiler - (Dermatomyozit/Polimyozit)

- Doktor bey ben 65 yaşındayım. Bu güne kadar öyle dişe dokunur bir hastalığım olmadı. Ama son zamanlarda hem kaslarım ağrıyor hem de gücü azalıyor. Örneğin yere eğildiğimde yerden kalkmakta çok zorlanıyorum. ,Bebeklere benzedim! Ellerimi yere koyarak, dizlerime yaslanarak, üzerime tırmanarak kalkıyorum. Banyoda saçlarımı yıkamakta artık zor gelmeye başladı. İlişkili mi bilmiyorum ama hem sesim eskisi gibi gür değil, hem de yutarken zorluk çekmeye başladım. Ne olacak benim sonum! Gün be gün kötüye gidiyorum.

- Ahmet bey, bu durum kas zayıflığında gözlenen yakınmalara benziyor. İlk bulgular sıklıkla bel - kalça bölgesi ile omuz bölgesi kaslarında olur. Sandalyeden kalkmak kolay olurken, yerden kalkmak zordur. Merdiven çıkma da zorlaşır. Omuz bölgesi kasları etkilendiğinde giyinip soyunmak, raftan bir şeyler almak, saçları yıkamak - taramak zor olur. Boğaz - boyun bölgesi kasları da etkilenir ise ses zayıflar, kısılabilir, yutulan geri gelir ve hatta baş düşer, dik tutulamaz. Genze kaçan gıdalar ile öksürük olur. Ayrıca deride şişlik ve morumsu renk değişmesi gözlerin etrafında, "amele yanığı" şeklinde kızarıklık göğüs ön yüzünde, omuzlarda, sırtta, el sırtında ortaya çıkabilir. Yine hiç yokken el sırtı, kol dış yüzü gibi yerlerde derinin altında sert-küçük şişlikler olabilir. Hastalık sadece erişkin dönemde olmaz, çocukluk döneminde de görülebilir.

İnflamatuar myopatiler nasıl anlaşılır? Neden ortaya çıkarlar?
Kasların ağrısı ve zayıflığı ile giden bu durumda, kasın yıkılması ve kasa ait "enzim" denilen yapısal maddelerinin kanda aşırı yükselmesi izlenir (CPK=Kreatin fosfokinaz). Bunun için öncelikle kan testi yaptırılır. Ardından kas liflerinin sağlık durumunu belirlemek için elektromyografi (EMG) yapılır. Bu yöntemde kasın içine iğne batırılır ve kas liflerinin yapısal değişmesi daha yakından incelenir. Yöntem sırasında hafif - katlanılabilir bir ağrı duyulur. Çocuklara bile uygulanabilir. Kas enzimlerinde yükselme yanı sıra EMG'de de myopati ile ilişkili bulgular varsa, bir sonraki adım kas biyopsisi yaparak kasların hangi süreç ile etkilendiğini bulmak olacaktır. Örneğin dermatomyozit hastalığında kası besleyen damarlarda mikrobik olmayan bir iltihaplanma ortaya çıkar. Bu iltihabi durum sırasında damar tıkanır ve kas dokusuna kan gelmez. Kan gelemeyince de kas dokusu ölür. Polimyozit hastalığında ise kas liflerine karşı vücudun savunma sistemi saldırıya geçer. Onları düşman gibi algılar ve yıkmaya başlar. Her iki durumda da son nokta kasta güçsüzlüktür.

Bu hastalıklarda damar ve kas yapısına karşı gelişen, vücudun savunma sistemi ürünleri (antikorlar) gözlenir. Bu antikorlar kas ve damar yapılarına yapışarak onları yıkar. İltihabi kas hastalıkları tek başına görülebileceği gibi, başka hastalıkların seyri sırasında da ortaya çıkabilir. Bu romatizmal bir hastalık ya da henüz fark edilmemiş bir kanserde olabilir. Bu hastalıklar var mı diye o an incelemek, yıllar içinde tekrar bakmak - takip etmek doğru bir davranış olacaktır. İlişkili olan kanserler arasında meme, akciğer, yumurtalık ve lenf bezi kanserleri sayılabilir.

Nasıl tedavi edilir? Ölümcül olabilir mi?
İltihabi kas hastalığı ciddi bir durumdur. İyi tedavi edilse bile ölümcül olabilir. Vücudu mikroplara karşı savunan sistem gerek damarlar ve gerekse de kas liflerini harap etmek yoluyla zarar verdiği için baskılanmalıdır. Vücudun savunma sitemini baskılayan ilaçlar arasında kortikosteroid denilen ilaçlar ve immün süpressif dediğimiz ilaçlar (azotiyopurin, metotreksat, mikofenolat mofetil, siklofosfamid vb.) vardır. Bu ilaçların yanı sıra savunma sistem hücrelerinin zarar vermesini engelleyen intravenöz immün globulin (IVIG) kullanımı da uygun bir tedavi yöntemidir. Pahalı olması kullanımını kısıtlar. Tanının erken konması ve tedaviye erken başlanması önemli aşamalardır. Sıkı bir hasta - hekim ilişkisi bu hastalık için de önem taşıyan bir durumdur.