İstanbul’da, İzmir’de, Ankara’da ve diğer tüm illerde ellerinde haksızlığa direnen, faşizme geçit vermeyen, parkını çiğnetmeyen, ağacını kestirmeyen, toprağına sahip çıkan devler hepiniz birer efesiniz. Efe de sizsiniz, zeybek de, kızan da. Mavzeriniz zekanız, yatağınız* yürekli insanların evleri.
Aranızda her ne kadar, sizin adınızı kullanmaya çalışan çalıkakıcılar** olsa da aldırmayın, hepsi iyot gibi birer birer ortaya çıkıyorlar.
Ey meydanların efeleri, efe; haksızlığa, angaryaya, eziyete, baskılara karşı isyan edendir. Zalimlerin düşmanı, kimsesizlerin, ezilenlerin dostudur. Merttir, cesurdur, korkmaz mermiden, silahtan ondan bundan.
Zeybekler, acımasızca vurulmuşlar, hakaretlere uğramışlar, her türlü kalleşliği görmüşlerdir. Tüm bunlara rağmen yılmamış direnmiş ve savaşmışlardır.
Osmanlı zulmüne karşı direnen, Aydın dağlarını yurt bilen, efeler; Kurtuluş Savaşı’nın kahramanlarıdırlar. Efelerin mertlikleri, zulme uğramış halkı cesaretlendirmesi Kurtuluş Savaşı zaferini getirmiş ve bu sayede Türk devriminin tohumları atılmıştır. Türk devrimi ile halk özgürleştirilmiş, tebaa olmaktan çıkarılıp, beşeri hakları sağlanmıştır. İkinci sınıf vatandaş olarak görülen kadınlar; nasıl Kurtuluş Savaşı’nda eşit şartlarda savaşmışlarsa, barışta da eşit şartlarda yaşamaları sağlanmıştır.
Ey Osmanlı zulmüne direnen dağların efeleri, ey ezilmiş köylüleri kollayan efeler, ey düşmana karşı korkusuzca savaşan efeler, bakın da görün torunlarınızı nasıl da cesurca zulme direniyorlar.
Ey meydanların efeleri, benimle beraber tekrar edin.***
• Bu koca dağların sahibi kim?
• Erimiz!
• Yiğidi kim?
• Efemiz!
• Susuz derelerde kavak biter mi?
• Bitmez!
• Bitkisiz diyarlarda duman tüter mi?
• Tütmez!
• Yiğit kime derler?
• Sözünde durup efesiyle ölene!
• Korkak kime derler?
• Sözünden dönüp aman diyene!
• Dağ başından duman eksik olur mu?
• Olmaz!
• Yiğit başından güman eksik olur mu?
• Olmaz!
• Kara gün kararıp kalır mı?
• Kalmaz!
• Duvarı ne yıkar?
• Nem yıkar!
• Yiğidi ne yıkar?
• Gam yıkar!
• İnsan dünyaya ne için gelir?
• Gülmek için!
• İnsana gülmeyi haram edenler...
• Dertlenip gün görmeye...
• Yiğide öğüdünüz nedir?
• Zalimden korkmaya!
• Kurt bunalırsa nereye iner?
• Köye iner!
• Kul bunalırsa nereye gider?
• Dağa gider!
• Cömertlik ne ile olur?
• Vermekle olur!
• Yiğitlik ne ile olur?
• Vurmakla olur!
• İstemeden hak alınır mı?
• Alınmaz!
• Yürümeden yol tükenir mi?
• Tükenmez!
• Şeytana bel bağlanır mı?
• Yardımcımızdır bağlanır!
• Adem uşağına bel bağlanır mı?
• Bağlanırsa ağlanır.
• Dirlik nedir?
• Yeyip yedirmek, donatıp giydirmek.
• Cömertlik nedir?
• Düşkünün elinden tutmak, kırık gönülleri onarmak.
• Yiğitlik nedir?
• Kimsesizi, arkasızı korumak; zalime karşı koymak.
• Varyemezlere acımak mı haktır, dayak mı?
• Dayak haktır.
• Korkunun ecele faydası var mıdır?
• Yoktur.
• Zalime karşı yiğitlerde ne olmaz?
• Merhamet.
• Korkaklar zeytini nerede döğerler?
• Ağaç dibekte.
• Yiğitler yağı nerede kavururlar?
• Zalim göbeğinde
------------------------------------------------------
* İhtiyaçları olduğunda efelerin sığındıkları yerlere verilen isimdir.
** Zeybekler arasında, çapulcu, hırsız, namus düşmanı, yol kesen, it, uğursuz, soyguncu takımına verilen isim.
***Zeybek yemini