Zeytin
23 Aralık 2011, CumaTweet |

Cihan Uyan
Zeytinin ilk defa ülkemizin doğu Akdeniz bölümü ile Suriye de kültüre alındığı düşünülmektedir. Yunan mitolojisinde ise zeytinin tanrıçası ATHENA’nın Atina kentine isim vermesi zeytinin Ege veya Yunanistan dan yayılmış olabileceği ihtimalini de kuvvetlendirir, ATHENA antik mitolojide GÖKGÖZLÜ olarak anılır. Zeytin meyvesi olgunlaşma öncesinde gök mor rengindedir, günümüzde – gözünün yağını yerim - zeytin gözlüm – deyimlerinin Athena’nın gözü ile ilişkisi olduğu sanılmaktadır.
Anadolu’da Athena tapkı alanları ve tapınakları zeytin ağacının yetiştiği bölgelerde kurulmuşlardır Şanlıurfa da bronz çağına ait bir yerleşim bölgesinin adının ADENA olduğu ve günümüz ADANA sının kökeninde yine bronz çağındaki LUVİ tanrıçası –atha- olduğu görülecektir, zeytinin meyve vermesi için belli bir zamanın geçmesi de göçebe toplumların yerleşik düzene geçmesinde önemli bir rolü vardır ,zeytin meyvesi dünyanın en değerli meyvesidir ve zengin yağ miktarı nedeniyle çok besleyicidir ,zeytin yağı binlerce yıldan halk ilacı olarak da kullanılmaktadır Hititler zeytine ZERTUM derlerdi hatta ülkesinde zeytinyağı lamba ve meşalelerin yakılmasında da kullanılırdı, zeytin emek ve sabrın ürünüdür zeytin ağacı ve zeytinyağı iyilik soyluluk azmin sembolüdür.
PAGAN inançlarında da törenlerde tanrılara zeytin meyvesi sunulurdu, mısır piramitleri ve yunan tapınakları zeytin yağının ışığıyla aydınlatılırdı zeytin ağacı öylesine kutsaldır ki tapınakları aydınlatacak zeytinyağı ağacının yetiştirilmesinde ve meyvelerin toplanmasında bekaret yemini etmiş genç kız ve erkeklerden başkası çalışamazdı, APOLLON ve ARTEMİS’i doğuran LETO’nun yaptığı gibi tanrıçalar çocuklarını hep zeytin ağacının altında doğururlardı, antik çağ filozofları okullarını zeytin bahçelerinde kurarlardı, Antik yunandaki felsefe merkezlerine bakıldığında hemen hemen tamamı zeytin yetişen Athena tapınaklarının olduğu kent ve bölgelerde kurulduğu görülecektir –MİLET-ATİNA –EFES-İZMİR—gibi…
Günümüz Anadolu’sunda büyüyü etkisiz hale getirmek için zeytin dalı evin bir köşesine konur. Zeytin dalı ayrıca nazara karşı da kullanılır. Ege bölgesinde birine gönlünü kaptıranlar 40 zeytin yaprağının üstüne sevdiğinin annesinin ismini yazar, dua okur, yaprakları bir tasın içine koyar ve birer birer ateşe atar. Kuzey Kıbrıs’ın bazı kesimlerinde de tütsü olarak kullanılmaktadır. Ev kadınları veya kızlar misafirleri zeytin yapraklarıyla tütsülerler.
Anadolu’da Athena tapkı alanları ve tapınakları zeytin ağacının yetiştiği bölgelerde kurulmuşlardır Şanlıurfa da bronz çağına ait bir yerleşim bölgesinin adının ADENA olduğu ve günümüz ADANA sının kökeninde yine bronz çağındaki LUVİ tanrıçası –atha- olduğu görülecektir, zeytinin meyve vermesi için belli bir zamanın geçmesi de göçebe toplumların yerleşik düzene geçmesinde önemli bir rolü vardır ,zeytin meyvesi dünyanın en değerli meyvesidir ve zengin yağ miktarı nedeniyle çok besleyicidir ,zeytin yağı binlerce yıldan halk ilacı olarak da kullanılmaktadır Hititler zeytine ZERTUM derlerdi hatta ülkesinde zeytinyağı lamba ve meşalelerin yakılmasında da kullanılırdı, zeytin emek ve sabrın ürünüdür zeytin ağacı ve zeytinyağı iyilik soyluluk azmin sembolüdür.
PAGAN inançlarında da törenlerde tanrılara zeytin meyvesi sunulurdu, mısır piramitleri ve yunan tapınakları zeytin yağının ışığıyla aydınlatılırdı zeytin ağacı öylesine kutsaldır ki tapınakları aydınlatacak zeytinyağı ağacının yetiştirilmesinde ve meyvelerin toplanmasında bekaret yemini etmiş genç kız ve erkeklerden başkası çalışamazdı, APOLLON ve ARTEMİS’i doğuran LETO’nun yaptığı gibi tanrıçalar çocuklarını hep zeytin ağacının altında doğururlardı, antik çağ filozofları okullarını zeytin bahçelerinde kurarlardı, Antik yunandaki felsefe merkezlerine bakıldığında hemen hemen tamamı zeytin yetişen Athena tapınaklarının olduğu kent ve bölgelerde kurulduğu görülecektir –MİLET-ATİNA –EFES-İZMİR—gibi…
Günümüz Anadolu’sunda büyüyü etkisiz hale getirmek için zeytin dalı evin bir köşesine konur. Zeytin dalı ayrıca nazara karşı da kullanılır. Ege bölgesinde birine gönlünü kaptıranlar 40 zeytin yaprağının üstüne sevdiğinin annesinin ismini yazar, dua okur, yaprakları bir tasın içine koyar ve birer birer ateşe atar. Kuzey Kıbrıs’ın bazı kesimlerinde de tütsü olarak kullanılmaktadır. Ev kadınları veya kızlar misafirleri zeytin yapraklarıyla tütsülerler.
Yazarın Tüm Yazıları