Erken çocukluk döneminde sık görülen bir sorundur. Bu klinik tabloda çocuk, istemsiz veya amaçlı olarak tekrarlayıcı şekilde büyük tuvaletini uygun olmayan yerlere (kıyafetleri¬nin üzerine, odanın ortasına ,koltuklaravb.) yapar. Bu durumun bir has¬talık olarak kabûl edilebilmesi için çocuğun en az dört yaşını dol¬durmuş olması, görülme sıklığının ise üç ay içerisinde en az ayda bir kez olması gereklidir. Bu tabloyu açıklayabilecek her hangi bir genel tıbbî rahatsızlık veya müshil etkisi oluşturabilecek bir ilâcın kullanımı söz konusu olmamalıdır. Bâzı durumlarda, uzun süreli ka¬bızlığı takiben oluşan bir taşma nedeniyle büyük tuvalet kaçırılır. Bâzıvak’alarda ise, böyle bir olayı açıklayacak her hangi bir kabızlık öy¬küsü mevcut değildir.

7–8 yaşları arasındaki görülme sıklığının %1.5 olduğu tespit edilmiştir. Erkeklerde üç kat daha fazla ortaya çıkar.

Hiç tuvalet terbiyesi almamış olan bir çocuğun dışkısını kaçırmasına primer (birincil) enkoprezisadı verilir.

En az bir yıl süreyle büyük tuvalet terbiyesi almış olan bir çocuk sonradan dışkısını kaçırmaya başlarsa, bu durum sekonder (ikincil enkoprezis)olarak tanımlanır. Birincil enkoprezis daha ziyâde gelişimsel gecikmesi olan ve enürezisi de olan bireylerde ortaya çıktığı hâlde, ikincil enkoprezis genellikle psikososyalstresörleremâruz kal¬mış olan çocuklarda görülür. Bu psikososyal stres faktörleri arasında en sık olarak âile içi geçimsizlik, ebeveynden ayrılma, ebeveyni kaybetme, göç, taşınma, kardeş doğumu gibi sebepler yer almaktadır.

Taşma enkoprezisi olan çocuklar, normâl günlük dışkılama işlevlerini yürütemezler. Kabızlık şikâyetleri vardır. Dışkı kalın bağırsakta birikir. Bu çocuklarda dış anal sfinkternormâlden farklı olarak değişik zamanlarda kasılıp, büyük tuvaletin kaçırılmasına neden ol¬maktadır.

Kronik enkoprezis tablosunun, özellikle nörolojik açıdan gelişme geriliği olan bireylerde, katı tuvalet eğitimine mâruz kaldıktan sonra ortaya çıktığı bilinmektedir.

Enkoprezis hem çocuk hem de âile açısından ciddi bir sorundur. Çocuğun kendisine olan güvenini ve saygısını örseler. Şiddetli durumlarda, kaçınılmaz olarak, çocuğun okuldaki ve çevresindeki arkadaşları tarafından dışlanmasına, alay edilmesine yol açar. Bu da diğer psikiyatrik sorunlara zemin hazırlar. Böyle çocukların anneleri de bu konuda genellikle bıkkın ve sinirlidirler. Bu sebeplerle, tedaviye bir an önce başlamak çok büyük önem taşımaktadır.

Tedavide eğitime, davranışçı ve psikolojik yaklaşımların hepsine birden yer verilmesi başarı şansını çok yükseltir. Çocuk ve âile bağırsak terbiyesi hakkında bilgilendirilir. Dışkılamayı kolaylaştıracak ajanlarla (müshil tedavisi vb.) bağırsağın düzenli olarak çalışması temin edilir. Davranışçı yöntemde çocuğun her öğünden sonra tuvalete gitmesi plânlanır. Hangi öğünlerden sonra büyük tuvaletini yaptığının çetelesi tutulur. Haftalık olarak dışkı kaçırmasının takibi yapılır. Ka¬çırmanın az veya hiç olmadığı durumlarda, çocuk ödüllendirilir. Bu yöntemlerle %78 oranında başarı temin edilebilir. Geli¬şimsel açıdan olgunlaşma tamamlandıkça, kendiliğinden düzelme oranı yüksektir.16 yaşından sonra ısrar etmesi sık rastlanan bir durum değil¬dir. Eğer mevcutsa, ağır davranışsal regresyona ve altta yatan başka psikiyatrik hastalığa delâlet eder.