Gelişim Dönemleri ve Özellikleri
19 Temmuz 2011, SalıTweet |

Nilüfer Kabalı
Eğitimde varılmak istenen hedeflere ulaşmanın önemli kurallarından biri de kuşkusuz çocuğu her yönü ile tanımak, özelliklerine uygun planlamayla hedefe yol almaktır.Bu nedenle gelişim dönemlerini ve özelliklerini bilmek gerekir.İnsanlarda gelişim dönemleri ve özellikleri şöyledir;
1.Bebeklik Dönemi(0-2 yaş): Yeni doğan bebeğin gelişimi ilk yılda çok hızlı olur. Bu dönemin en önemli özelliği bebeğin yetişkine bağımlı olması ve o olmadan hayatını devam ettirememesidir. Bu dönemde bebeğin, beslenmesi, temizliği, uykusu kadar önemli olan bir husus da bebeğin şefkatle sevilmesidir.Bu dönemde bebek;
-Nefes almayı ögrenme.
-Doğumu takiben fiziksel çevredeki değişikliklere uyum sağlama.
-Tuvaletini söyleme tutma becerisini kazanma.
-Uyku düzeni olması.
-Katı yiyecek yemeyi ögrenme gibi özellikleri kazanır.
2.İlk Çocukluk Dönemi(2-6 yaş): İki yaşın başlamasıyla birlikte çocuklar kendilerinden, benmerkezci, bağımlı bir kişi yerine, bağımsız bir varlık olmaları beklendiğini öğrenirler. Bir takım davranışların belirli ortamlarda uygulanması gerektiğini de öğrenmeye başlarlar. 2-6 yaş arasındaki ilk çocukluk evresinde çocuk, sosyal ilişkinin nasıl kurulduğunu, ev dışındaki insanlarla, özellikle kendi yaşıtlarıyla nasıl beraber olunacağını öğrenmeye başlar, uyum ve işbirliği geliştirir.Bu dönemde çocuk;
-Konuşmayı ve yürümeyi ögrenme.
-El-göz uyumunu sağlamaya başlama.
-Kendi başına yemek yeme giyinme tuvaletini yapma.(öz bakım becerisi)
-Cinsel farklılıklarını ögrenme ve cinsel kimliğini kazanmaya başlama.
-Okuma yazmaya hazır duruma gelme.
-Toplumsal kurallara dair yanlış ve doğru davranışı ayırt etmeye ve toplumsal rolleri ögrenmeye başlama gibi özellikleri kazanır
3.Son(ikinci)çocukluk dönemi(6-12 yaş): Son çocukluk döneminde çocuk; motor ve dil gelişimi açısınndan büyük aşamalar kaydetmiş ve dengenin gelişmesi sonucu hızlı yürüyebilen, futbol oynayabilen, ok atabilen göz-el koordinasyonunun gelişmesi sonucu da iki elini bağımsız olarak kullanabilen bir birey haline gelmiştir.Çocuk bu dönemde;
-Okuma yazma ve hesaplaşma ile ilgili üç temel beceriyi geliştirme.
-Kendine karşı olumlu tutumlar oluşturma.
-Kişiler arası ilişkilerini geliştirme yaşitlarıyla iyi geçinmeyi ögrenme.
-Kendisi için model olan yetişkinleri örnek alarak cinsiyetine uygun rolü geliştirme.
-Sorumluluk almasına ve kendi kararlarını vermesine olanak sağlandığında kişisel bağımsızlığını kazanmaya başlama.
-Vicdan ve değer anlayışının gelişmesi.
-Gündelik yaşama uyum gibi özellikler kazanır.
4.Ergenlik Dönemi(12-18 yaş): Ergenlik, çocuklukla yetişkinlik arasında yer alan ve 12. yaştan 18 yaşına kadar uzanan, ruhsal alanda önemli değişikliklerin olduğu hızlı bir büyüme ve olgunlaşma dönemidir. Bu dönemde çocukluk özellikleri yitirilir ve ergenlik özellikleri hızlı bir şekilde kazanılır. Ergenlikte bireyler arası farklılıklar çoktur ve hızlı değişim vardır.Bu dönemde ergen;
-Bir yetişkin kadın veya erkek sosyal rolüne erişme.
-Yaşıtlarıyla (her iki cins) yeni ve olgun ilişkilere erişme.
-Bedenini kabul etme ve etkili bir şekilde kullanma.
-Anne baba gibi yetişkinlerden bağımsız olarak duygusal özerklik kazanma.
-Bir mesleğe doğru yönelme ve hazırlanma.
-Toplumsal görevlerini yerine getirebilme ve toplumsal sorumluluklar almaya istekli olma.
-Evliliğe ve aile kurmaya hazırlanma gibi özellikler gösterir.
5.Gençlik Dönemi (18-30 yaş):Yetişkinliğe girişi temsil ettiği için insan yaşamındaki en önemli dönüm noktalarından biridir. Bu nedenle, ergenlikteki gelişim bir bakıma yetişkinliğe hazırlanma olarak görülebilir. Ancak kişi ergenlikten çıkıp hemen yetişkinliğe giriyor da değildir.Bu dönemde genç;
-Eş seçme aile kurma evli yaşamayı ögrenme.
-Bir işe girme işe başlama.
-Yakın ilişkiler kurabileceği arkadaşlar ve sosyal gruplar bulma gibi özellikler gösterir
1.Bebeklik Dönemi(0-2 yaş): Yeni doğan bebeğin gelişimi ilk yılda çok hızlı olur. Bu dönemin en önemli özelliği bebeğin yetişkine bağımlı olması ve o olmadan hayatını devam ettirememesidir. Bu dönemde bebeğin, beslenmesi, temizliği, uykusu kadar önemli olan bir husus da bebeğin şefkatle sevilmesidir.Bu dönemde bebek;
-Nefes almayı ögrenme.
-Doğumu takiben fiziksel çevredeki değişikliklere uyum sağlama.
-Tuvaletini söyleme tutma becerisini kazanma.
-Uyku düzeni olması.
-Katı yiyecek yemeyi ögrenme gibi özellikleri kazanır.
2.İlk Çocukluk Dönemi(2-6 yaş): İki yaşın başlamasıyla birlikte çocuklar kendilerinden, benmerkezci, bağımlı bir kişi yerine, bağımsız bir varlık olmaları beklendiğini öğrenirler. Bir takım davranışların belirli ortamlarda uygulanması gerektiğini de öğrenmeye başlarlar. 2-6 yaş arasındaki ilk çocukluk evresinde çocuk, sosyal ilişkinin nasıl kurulduğunu, ev dışındaki insanlarla, özellikle kendi yaşıtlarıyla nasıl beraber olunacağını öğrenmeye başlar, uyum ve işbirliği geliştirir.Bu dönemde çocuk;
-Konuşmayı ve yürümeyi ögrenme.
-El-göz uyumunu sağlamaya başlama.
-Kendi başına yemek yeme giyinme tuvaletini yapma.(öz bakım becerisi)
-Cinsel farklılıklarını ögrenme ve cinsel kimliğini kazanmaya başlama.
-Okuma yazmaya hazır duruma gelme.
-Toplumsal kurallara dair yanlış ve doğru davranışı ayırt etmeye ve toplumsal rolleri ögrenmeye başlama gibi özellikleri kazanır
3.Son(ikinci)çocukluk dönemi(6-12 yaş): Son çocukluk döneminde çocuk; motor ve dil gelişimi açısınndan büyük aşamalar kaydetmiş ve dengenin gelişmesi sonucu hızlı yürüyebilen, futbol oynayabilen, ok atabilen göz-el koordinasyonunun gelişmesi sonucu da iki elini bağımsız olarak kullanabilen bir birey haline gelmiştir.Çocuk bu dönemde;
-Okuma yazma ve hesaplaşma ile ilgili üç temel beceriyi geliştirme.
-Kendine karşı olumlu tutumlar oluşturma.
-Kişiler arası ilişkilerini geliştirme yaşitlarıyla iyi geçinmeyi ögrenme.
-Kendisi için model olan yetişkinleri örnek alarak cinsiyetine uygun rolü geliştirme.
-Sorumluluk almasına ve kendi kararlarını vermesine olanak sağlandığında kişisel bağımsızlığını kazanmaya başlama.
-Vicdan ve değer anlayışının gelişmesi.
-Gündelik yaşama uyum gibi özellikler kazanır.
4.Ergenlik Dönemi(12-18 yaş): Ergenlik, çocuklukla yetişkinlik arasında yer alan ve 12. yaştan 18 yaşına kadar uzanan, ruhsal alanda önemli değişikliklerin olduğu hızlı bir büyüme ve olgunlaşma dönemidir. Bu dönemde çocukluk özellikleri yitirilir ve ergenlik özellikleri hızlı bir şekilde kazanılır. Ergenlikte bireyler arası farklılıklar çoktur ve hızlı değişim vardır.Bu dönemde ergen;
-Bir yetişkin kadın veya erkek sosyal rolüne erişme.
-Yaşıtlarıyla (her iki cins) yeni ve olgun ilişkilere erişme.
-Bedenini kabul etme ve etkili bir şekilde kullanma.
-Anne baba gibi yetişkinlerden bağımsız olarak duygusal özerklik kazanma.
-Bir mesleğe doğru yönelme ve hazırlanma.
-Toplumsal görevlerini yerine getirebilme ve toplumsal sorumluluklar almaya istekli olma.
-Evliliğe ve aile kurmaya hazırlanma gibi özellikler gösterir.
5.Gençlik Dönemi (18-30 yaş):Yetişkinliğe girişi temsil ettiği için insan yaşamındaki en önemli dönüm noktalarından biridir. Bu nedenle, ergenlikteki gelişim bir bakıma yetişkinliğe hazırlanma olarak görülebilir. Ancak kişi ergenlikten çıkıp hemen yetişkinliğe giriyor da değildir.Bu dönemde genç;
-Eş seçme aile kurma evli yaşamayı ögrenme.
-Bir işe girme işe başlama.
-Yakın ilişkiler kurabileceği arkadaşlar ve sosyal gruplar bulma gibi özellikler gösterir
Yazarın Tüm Yazıları
•
Çocuğum neden okula gitmek istemiyor, onu okula gitmeye nasıl alıştıracağım ?
12 Eylül 2012, Çarşamba