Eğitimde  varılmak istenen hedeflere ulaşmanın önemli kurallarından biri de kuşkusuz çocuğu her yönü ile tanımak, özelliklerine uygun planlamayla hedefe yol almaktır.Bu  nedenle  gelişim  dönemlerini  ve   özelliklerini  bilmek  gerekir.İnsanlarda  gelişim  dönemleri  ve  özellikleri  şöyledir;

 1.Bebeklik Dönemi(0-2 yaş): Yeni doğan bebeğin gelişimi ilk yılda çok hızlı olur. Bu dönemin en önemli özelliği bebeğin yetişkine bağımlı olması ve o olmadan hayatını devam ettirememesidir. Bu dönemde bebeğin, beslenmesi, temizliği, uykusu kadar önemli olan bir husus da bebeğin şefkatle sevilmesidir.Bu  dönemde  bebek;

-Nefes almayı ögrenme.

-Doğumu takiben fiziksel çevredeki değişikliklere uyum sağlama.

-Tuvaletini söyleme tutma becerisini kazanma.

-Uyku düzeni olması.

-Katı yiyecek yemeyi ögrenme  gibi   özellikleri  kazanır.

2.İlk Çocukluk Dönemi(2-6 yaş): İki yaşın başlamasıyla birlikte çocuklar kendilerinden, benmerkezci, bağımlı bir kişi yerine, bağımsız bir varlık olmaları beklendiğini öğrenirler. Bir takım davranışların belirli ortamlarda uygulanması gerektiğini de öğrenmeye başlarlar. 2-6 yaş arasındaki ilk çocukluk evresinde çocuk, sosyal ilişkinin nasıl kurulduğunu, ev dışındaki insanlarla, özellikle kendi yaşıtlarıyla nasıl beraber olunacağını öğrenmeye başlar, uyum ve işbirliği geliştirir.Bu  dönemde  çocuk;
-Konuşmayı ve yürümeyi ögrenme.

-El-göz uyumunu sağlamaya başlama.

-Kendi başına yemek yeme giyinme tuvaletini yapma.(öz bakım becerisi)

-Cinsel farklılıklarını ögrenme ve cinsel kimliğini kazanmaya başlama.

-Okuma yazmaya hazır duruma gelme.

-Toplumsal kurallara dair yanlış ve doğru davranışı ayırt etmeye ve toplumsal rolleri ögrenmeye başlama  gibi  özellikleri  kazanır

3.Son(ikinci)çocukluk dönemi(6-12 yaş): Son çocukluk döneminde çocuk; motor ve dil gelişimi açısınndan büyük aşamalar kaydetmiş ve dengenin gelişmesi sonucu hızlı yürüyebilen, futbol oynayabilen, ok atabilen göz-el koordinasyonunun gelişmesi sonucu da iki elini bağımsız olarak kullanabilen bir birey haline gelmiştir.Çocuk  bu  dönemde;

-Okuma yazma ve hesaplaşma ile ilgili üç temel beceriyi geliştirme.

-Kendine karşı olumlu tutumlar oluşturma.

-Kişiler arası ilişkilerini geliştirme yaşitlarıyla iyi geçinmeyi ögrenme.

-Kendisi için model olan yetişkinleri örnek alarak cinsiyetine uygun rolü geliştirme.

-Sorumluluk almasına ve kendi kararlarını vermesine olanak sağlandığında kişisel bağımsızlığını kazanmaya başlama.

-Vicdan ve değer anlayışının gelişmesi.

-Gündelik yaşama uyum   gibi  özellikler  kazanır.

4.Ergenlik Dönemi(12-18 yaş): Ergenlik, çocuklukla yetişkinlik arasında yer alan ve 12. yaştan 18 yaşına kadar uzanan, ruhsal alanda önemli değişikliklerin olduğu hızlı bir büyüme ve olgunlaşma dönemidir. Bu dönemde çocukluk özellikleri yitirilir ve ergenlik özellikleri hızlı bir şekilde kazanılır. Ergenlikte bireyler arası farklılıklar çoktur ve hızlı değişim vardır.Bu  dönemde  ergen;

 -Bir yetişkin kadın veya erkek sosyal rolüne erişme.

-Yaşıtlarıyla (her iki cins) yeni ve olgun ilişkilere erişme.

-Bedenini kabul etme ve etkili bir şekilde kullanma.

-Anne baba gibi yetişkinlerden bağımsız olarak duygusal özerklik kazanma.

-Bir mesleğe doğru yönelme ve hazırlanma.

-Toplumsal görevlerini yerine getirebilme ve toplumsal sorumluluklar almaya istekli olma.

-Evliliğe ve aile kurmaya hazırlanma gibi  özellikler  gösterir.

5.Gençlik Dönemi (18-30 yaş):Yetişkinliğe girişi temsil ettiği için insan yaşamındaki en önemli dönüm noktalarından biridir. Bu nedenle, ergenlikteki gelişim bir bakıma yetişkinliğe hazırlanma olarak görülebilir. Ancak kişi ergenlikten çıkıp hemen yetişkinliğe giriyor da değildir.Bu  dönemde  genç;
-Eş seçme aile kurma evli yaşamayı ögrenme.

-Bir işe girme işe başlama.

-Yakın ilişkiler kurabileceği arkadaşlar ve sosyal gruplar bulma gibi  özellikler  gösterir