Aydın’ın Efeler ilçesi Bademli Mahallesi’nde yaşayan ve çocukluğundan beri hayvancılık ile uğraşan Salim Gökçen, üreticilerin geldiği son noktayı, sorunları ve çözümleri anlattı. Gökçen, günümüz şartlarınsa üreticinin çok zor durumda olduğunu ifade ederek, “Bugün sadece hayvancılık değil, tarımsal üretim de dahil olmak üzere üreticinin üzerinde çok büyük bir darbe var” dedi.
Veteriner sağlık teknikeri Salim Gökçen, hem kendi çiftliğinde süt üretimi yapan bir üretici hem de özel bir klinikte sahada görev alan bir uzman olarak, sektördeki sorunları değerlendirdi. Gökçen, “Biz bu işe gözümüzü açtığımızda annemizi, babamızı değil, önce hayvanları gördük” diyerek, hayvancılıkla bağlarının çocukluklarına dayandığını anlattı. Aileden gelen bu mirası sürdürebilmek için artık yalnızca duygusal bağların yetmediğini belirten Gökçen, üreticinin ayakta kalma mücadelesinin giderek zorlaştığını vurguladı.
“ZARAR EDEREK ÜRETİM YAPIYORUZ”
Salim Gökçen, tarımsal ve hayvansal üretimin geldiği noktayı şöyle değerlendirdi:
“Bugün üretici artık zarar ederek üretim yapıyor. Bir işletmenin amacı kâr etmekken, biz zarar ederek ayakta kalmaya çalışıyoruz. Bu iş artık yalnızca mantıkla değil, vicdanla, duyguyla yapılıyor. Gece doğuma kalkıyoruz, hastalanan hayvanla birlikte biz de hasta oluyoruz. O kadar bağ kurduk.”
Gökçen, yaşanan sorunların derinliğini anlatırken şu dikkat çekici ifadeleri kullandı:
“Bunları konuşmak gerekirse çok uzun konuşulur. Yani bugün sadece hayvancılık değil, tarımsal üretim de dahil olmak üzere üreticinin üzerinde çok büyük bir darbe var. Bu darbe artık görmezden gelinemez.”
SÜTÜN ZAMMI %6, YEMİNKİ %26
Geçtiğimiz yıl ile bu yılın süt ve yem fiyatlarını karşılaştıran Gökçen, üreticinin nasıl ezildiğini şöyle ifade etti:
“Geçen yıl Haziran ayında süt 14.90 TL idi, yem çuvalı ise 625 TL. Bu yıl Haziran'da süt 15.75 TL oldu, yem 805 TL. Süt yüzde 6 artarken yem yüzde 26 zamlandı. Üretici bu farkı nasıl karşılayacak? Enflasyon yüzde 43 ama üreticiye yansıyan zam yüzde 6. Bu, resmen darbe.”
“ARTIK ‘GEBE’ DEDİĞİMİZDE ÜRETİCİ ÜZÜLÜYOR”
Veteriner teknikeri olarak sahada yaşadığı değişimi anlatan Gökçen, psikolojik yıkımı şöyle tarif etti:
“Eskiden hayvanın gebe olduğunu söyleyince üreticinin yüzü gülerdi. Şimdi üzülüyor. Çünkü doğum demek yeni masraf, yeni risk demek. 25 litrenin altında süt veren hayvanlar doğrudan mezbahaya gidiyor. Ana olmadan dana olmaz. Bugün danalar kesimlik bulunmuyor. Çünkü ana yok.”
"SÜT SANAYİCİSİ ÜRETİCİNİN ENSESİNDE KENE GİBİ"
Üretici olarak yalnızca devletten değil, büyük sanayi firmalarından da şikâyetçi olduklarını belirten Gökçen, ağır bir benzetmeyle tepkisini dile getirdi:
“Bugün süt sanayicisi üreticinin ensesine bir kene gibi yapışmış. Ürünü almadan market fiyatlarına zam yapıyorlar. Ama Ulusal Süt Konseyi ekime kadar zam yok dedi. O halde neden market raflarında fiyatlar artıyor?”
Tüketiciye de çağrı yapan Gökçen, “Ekime kadar süte zam yoksa, markette zam yapanların ürünlerini almayın. Bu sanayiciye bir tepki olmalı” dedi.
“20 LİTRE SÜTLE ÜRETİCİ GEÇİNEMEZ”
Gökçen, süt verimi üzerinden güncel maliyet hesabı yaptı. 20 litre süt veren bir hayvanın günlük yem maliyetinin 300 TL olduğunu, 1 litre sütün maliyetinin 15 TL’ye geldiğini söyledi:
“Sütü 15,5 TL’den satarsak hayvandan sadece 10 TL kâr ediyoruz. 10 TL ile ne yapabiliriz? Ayakta kalamayız. Ama 30 litre süt veren bir hayvanla 100 TL kâr edebiliriz. Bu bile büyük bir kazanç değil ama sürdürülebilir. Üretici artık kaliteyi ve verimi artırmak zorunda.”
“ÜRETİCİ SON OKÇUDUR, DÜŞERSE HERKES AÇ KALIR”
Gençlerin artık hayvancılığa yönelmediğini söyleyen Gökçen, krizin gelecek kuşakları da etkileyeceğini vurguladı:
“Gençler haklı olarak kaçıyor. Para kazanamayınca bu iş yapılmaz. Ama bugün üretici düşerse, üretim bitecek. O zaman raflarda süt de, et de olmayacak. O yüzden üretici bu ülkenin son okçusudur.”
“KAZANAN ÜRETİCİ ÜLKEYİ KALKINDIRIR”
Gökçen sözlerini şu cümlelerle tamamladı:
“Üretici kazandığında kazancını başka yere harcamaz. Hayvanına, çiftliğine yatırım yapar. Modernleşir, büyür. Ama kazanmadığı için şu an yerinde sayıyor, hatta batıyor. Geçmişte çiftçi kazandığında ülke ekonomisi de iyiydi. Bugün kazanmıyor ve ekonomi kötü. Bunu herkesin görmesi lazım.” (YUNUS TURUPÇU)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.