tvDEN’de yayınlanan “Uzmanına Sor” programında bu hafta çocukların cinsel gelişimi, mahremiyet eğitimi ve istismardan korunma yolları masaya yatırıldı. Programın konuğu, Uzman Aile Danışmanı ve Oyun Terapisti Arzu Çakır, çocukların korunmasında konuşmanın ve doğru bilgilendirmenin önemine dikkat çekti.
“ÖFKELENDİM, ÇÜNKÜ SADECE İZLİYORDUM”
Kapsamlı cinsellik ve mahremiyet eğitimi üzerine kitap ve oyun seti hazırlayan Arzu Çakır, bu çalışmanın ortaya çıkış sürecini duygusal bir örnekle anlattı.
“Bir danışanım istismara uğramıştı. Seans sonrasında sosyal medyada başka bir vakaya denk geldim. ‘Yine mi sadece izleyip öfkeleneceğim?’ diye sordum kendime. Eğitimim vardı, harekete geçmeliydim.”
Bu içsel sorgulama, onu çocuklara yönelik koruyucu, yaşantıya dayalı bir eğitim materyali hazırlamaya yöneltti.
“SADECE BİLGİLENDİRMEYİN, YAŞATIN”
Çocuklara verilen klasik mahremiyet eğitimlerinin yetersiz kaldığını belirten Çakır, ezber bilgi yerine yaşantı temelli öğrenmenin etkili olduğunu vurguladı:
“Çocuk özel bölgenin adını biliyor ama biri dokunduğunda ne yapacağını bilmiyor. Çünkü sadece bilgi verilmiş, deneyimletilmemiş.”
Geliştirdiği setin üç temel ayağı olduğunu belirten Çakır şu başlıkları sıraladı:
Doğru beden algısı için anatomik bilgiler
İyi ve kötü dokunuş ayrımı
Duygularla davranış geliştirme
“VULVA’YA FINDIK DERSEK ÇOCUK BİZE GÜVENMEZ”
Çocuklara gerçek anatomik terimlerin öğretilmesinin önemine değinen Çakır, uydurma kelimelerin zararlı olduğunun altını çizdi:
“Gözümüze göz diyorsak, penis ve vulva için de doğru terimleri kullanmalıyız. ‘Kuku’, ‘fındık’ gibi ifadeler çocuğa bu konuların utanılması gereken şeyler olduğunu düşündürür ve anlatmakta zorlanır.”
CİNSEL İSTİSMARIN DAVRANIŞSAL SİNYALLERİ
Programda istismara uğramış çocukların verdiği sinyallere de yer verildi. Çakır’ın dikkat çektiği belirtiler şöyle:
Ani içe kapanma
Göz teması kurmaktan kaçınma
Alt ıslatma ve kabuslar
Kendine zarar verme eğilimi
Aşırı öfke veya korku
Çakır, küçük sinyallerin görmezden gelinmemesi gerektiğini şu örnekle anlattı:
“Bir danışanım dudaklarını sürekli temizliyordu. Meğer yakın çevreden biri tarafından istismara uğramıştı. Bu, ‘Ben kirlendim’ diyen bir davranıştı.”
“MASTÜRBASYON AYIP DEĞİL, YÖNLENDİRİLMESİ GEREKİR”
Çocuklukta görülen mastürbasyonun gelişimin doğal bir parçası olduğunu belirten Çakır, bastırmanın zarar verebileceğini söyledi:
“Her yerde yapıyorsa bastırmayın. Yalnız ve özel bir ortamda yapılması gerektiğini anlatın. Aksi halde suçluluk duygusu gelişir.”
“LEYLEK MASALLARI DEĞİL, GERÇEK BİLGİLER”
Çocuğun “Ben nereden geldim?” sorusuna verilecek yanıtın güven ilişkisini etkilediğini vurgulayan Çakır:
“Leylek masalları çocuğun güvenini sarsar. Gerçeği yaşına uygun dille anlatmalıyız. Yalan öğrenen çocuk, bir gün yaşadığı bir istismarı da anlatmaz.”
“KADINLIKTAN UTANARAK BÜYÜYENLER VAR”
Programda ayrıca çocukluk dönemindeki baskılar nedeniyle kadınlık kimliğinden utanan bir kadının mektubu da okundu.
“31 yaşındayım, hala bir odun gibi yürüyorum” diyen Esra, çocukken bastırılan duygularının bugün özgüven sorunlarına yol açtığını paylaştı.
“BAŞIMIZA NE GELİYORSA KONUŞAMADIKLARIMIZDAN GELİYOR”
Programın sonunda çarpıcı bir uyarıda bulunan Arzu Çakır, şu sözlerle çağrısını yaptı:
“Zihinsel gelişim için akıllı ayakkabılar alıyoruz ama cinsel gelişimi yok sayıyoruz. Oysa bu da bir gelişim alanı. Bu eğitim çocuk doğmadan önce başlar. Biz örnek olmalıyız. Dilimizle, davranışımızla, yaşantımızla…” (YUNUS TURUPÇU)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.