Aydınlı deneyimli siyasetçi ve Devlet Eski Bakanı Doç. Dr. Yüksel Yalova, Türkiye’nin gündeminde olan İstanbul Sözleşmesi ve Montrö Boğazlar Sözleşmesi konularını Baş Başa ’da değerlendirdi. Parlamenter sistemde karar merciinin bakanlar kurulu olduğunu, başkanlık rejiminde ise söz sahibinin Cumhurbaşkanı olduğunu vurgulayan Yalova, “Türkiye, İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanlığı kararıyla çekilebilir çünkü bakanlar kurulunun yetkisi anayasamıza göre Cumhurbaşkanına aittir” dedi.

(FOTOĞRAFLAR İÇİN TIKLAYIN)

Devlet Eski Bakanı Doç. Dr. Yüksel Yalova, tvDEN ekranlarında hafta içi her gün izleyiciyle buluşan Gazeteci Emin Aydın'ın hazırlayıp sunduğu Emin Aydın'la Baş Başa'nın konuğu oldu. Yalova, Türkiye’nin Montrö Boğazlar Sözleşmesiyle boğazlardaki egemenliğini uluslararası düzeyde herkese kanıtladığını belirtti.

“BAKANLAR KURULUNUN KABUL EDECEĞİ HER SÖZLEŞMEDEN AYRILMA YETKİSİ CUMHURBAŞKANINA AİTTİR”

İstanbul Sözleşmesi’nin iptaline ilişkin değerlendirmelerde bulunan Yalova, “Biz 2010 yılı anayasa değişikliğiyle getirilen paketteki maddeler itibariyle bakanlar kurulu kavramının yerine, yürütme yetkisi Cumhurbaşkanlığında demişiz. Bakanlar kurulu asıl herhangi bir sözleşmeyi kabul edip, uygun görüyor musun, görmüyor musun düşüncesiyle meşrutiyetini kuvvetlendirme arzusuyla Türkiye Büyük Millet Meclisine gönderip te daha sonra Cumhurbaşkanı tarafından onaylanır ve yayınlanırsa bakanlar kurulunun kabul edeceği her sözleşmeden ayrılma yetkisi bakanlar kurulu eşittir, Cumhurbaşkanlığına ait olmuştur. Sonuçta biz anayasa eliyle 2010 değişikliklerinde bu temel olan parlamenter rejimden, başkanlık rejimine ana hatlarıyla geçişin kararını vermişiz” dedi.

“HÜKÜMET YOK YENİ ANAYASAMIZDA”

Yalova, “Şimdi bakanlar kurulunu kaldırdık, dolayısıyla hükümet yok yeni anayasamızda. Hükümet olmadığı içinde sırf anlaşılsın diye bakan diyoruz. Kabine ifadesi de yanlış. Amerika Birleşik Devletlerinin örneğini alsak bakanlık dediklerimizin adı sekreterliktir. Cumhurbaşkanı Amerikan başkanı sıfatı taşıdığı için. Eskiden bakanlar kurulu üyelerinin atanması bir prosedüre tabiiydi. Biz şimdi yeni hükümet sistemin de Cumhurbaşkanı siz şu bakanlığa atadım der. Seni o bakanlıktan alıyorum, görevine de son veriyorum diyebilir. Yani meclisle alakası yok. Dolayısıyla ‘İstanbul Sözleşmesi’ni nasıl bakanlar kurulu kabul ettiyse şöyle bir mantıkta var onu söyleyelim, meclis 600 kişiyle bu sözleşmeyi kabul etti. Oysa burada bir kişi bu sözleşmeyi feshetti diyorlar. Meclisin 600 kişiyle kabul ettiğini bir kişi nasıl iptal ediyor, yani fena gelmiyor. Halk arasında siyaset yaparken son derece etkileyici bir gücü var bunun. Burada anayasaya bakarak cevabımızı vereceğiz. Eskiden bakanlar kuruluydu şimdi ise Cumhurbaşkanı” diye konuştu.

“TÜRKİYE İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NDEN CUMHURBAŞKANLIĞI KARARIYLA ÇEKİLEBİLİR”

Yalova, “Türkiye Montrö Sözleşmesi’nden de çekilebilir mi diye sordu bir gazeteci. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı ise evet çekilebilir, dedi. Söylemiş olduğu yüzde yüz doğruydu. Mevcut mevzuata göre doğruydu. Montrö Sözleşmesi’ni Türkiye açısından ne denli hayati bir mesele olduğunu artı İstanbul Sözleşmesi’yle asla mukayese edilemeyecek derecede ne denli kapsam olduğunu ve Karadeniz’de kıyı olan devletler ve başka devletlerle bugüne kadar geldiğini görüyoruz. Eskiden bu sözleşmesinin imzacıları arasında Yugoslavya Krallığı da vardı. Sorunun esas noktasına gelirsek, İstanbul Sözleşmesi’nden Türkiye Cumhurbaşkanlığı kararıyla çekilebilir mi, evet çekilebilir çünkü bakanlar kurulunun yetkisi anayasamıza göre Cumhurbaşkanına aittir. Beğenirsiniz beğenmezsiniz ama bu durum böyle. Ben de söylüyorum, İstanbul Sözleşmesi keşke daha da güçlendirilseydi” diye konuştu.

TÜRKİYE MONTRÖ SÖZLEŞMESİYLE BOĞAZLARDAKİ EGEMENLİĞİNİ HERKESE KANITLAMIŞTIR

Yalova, “Savaş yetkisi dediğiniz zaman karar TBMM’ye aittir. 600 milletvekili oturur, Türkiye şu ülkeyle savaşa girebilir mi? konusunda kararı verme yetkisine sahiptir. TBMM’nin sözleşmelerden çekilme konusunda görev ve yetki kullandığına dair bir tane örnek gösteremezsiniz, çünkü yoktur. İşin aslı yürütmedir. Parlamenter rejimde bakanlar kuruludur, başkanlık rejiminde de karar verici başkandır. Benim kanaatim Montrö Sözleşmesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün 1936 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yapmış olduğu bir konuşmada da harikulade vecih bir ifadeyle söylediği gibidir. Olağanüstü parlak bir şey değil ama sonuçta Türkiye boğazlar da egemenliğini uluslararası bir sözleşmeyle herkese kanıtlamıştır” ifadelerini kullandı. (SELİME AYDEMİR)