25 Nisan 2024, Perşembe

Siyatik sinir etkilenmesi.

30 Temmuz 2013, Salı

     


Prof. Dr. Nefati Kıylıoğlu
-Tam o anda oldu! İğne yapıldı ve ben o anda bacağımda çok şiddetli bir yanma hissettim. Yandım anam diye bağırdım ama ne çare. O andan sonra da bu ayak oynamadı. İğne sırasında olduğu için de ben ona bağladım. Siyatik sinirime iğne ile girmişler doktor bey! Bu felç düzelmez mi artık doktor bey?

Siyatik sinir ne görev görür? Siyatik sinirin yapısı nasıldır?
Siyatik sinir vücudumuzun en uzun siniridir. Bel omurları arasından çıkan sinirlerin birleşmesinden oluşur. Kasık içinden geçtikten sonra kalça kasları arasından çıkarak, diz arkasındaki "diz çukuruna" kadar gelir. Diz arkası çukurda iki büyük dala ayrılan sinir, bacağın en uç noktasındaki parmaklara kadar ilerler. Gittiği yol boyunca bacakta bulunan bütün kasları - bacağın ön yüzü ve iç yüzü hariç olmak üzere -, baldır ve ayak kaslarının kasılmasından, bacak arkası - baldır arkası ve önü ile ayak altı ve üzerine ait duyu bilgisinin beyine taşınmasından sorumludur. Yürüme ve ayakta durma için özellikle önem taşır.

Siyatik sinir aslında beldeki bel bölgesinden çıkan iki sinir (L4-5) ile kasık bölgesinden çıkan bir sinir (S1) kökünün birleşmesi ile ortaya çıkar. Bel bölgesinden çıkan sinirler daha çok baldır ön yüzü ile ayak sırtı kaslarını çalıştırırken, kasık bölgesinden çıkan sinirler bacak - baldır arka yüzü kaslarını ve ayak tabanı kaslarını çalıştırırlar. Ayak arkası bölgede ayrılıncaya kadar bir arada bulunan bu sinirler aslında iki ayrı kablonun bir başka kılıf içinde birleşik durmasına benzetilebilir. Baldır ön tarafına gelen sinir, diğerine göre zedelenmeye daha duyarlı olarak bilinir.

Siyatik sinir nasıl ve ne şekilde etkilenir? Kimlerde daha sık ortaya çıkar?
Siyatik sinir bel fıtığı gibi durumlarda daha sinirin ilk oluşma noktasında etkilenebilir. Belden başlayan ve bacak arkasında duyulan ağrıya ve baldır arkasında - ayak tabanında uyuşmalara neden olur. Öksürmek ve ıkınmak bu durumda ağrıyı arttırır. Bir başka etkilenme noktası kalça kaslarının arasından çıktığı bölgedir. Burada sıkışma ile daha çok kalça bölgesinde ağrı gözlenir, belde ağrı olmaz. Trafik kazası ile ezilme ya da bıçaklanma - ateşli silah gibi araçlar yolu kesilme - kopma sonucunda da etkilenme olabilir. Kalçadan yapılan iğne de sinirde zedelenme ortaya çıkarır. Aslında yapılan iğne sinire zarar veremez. Çünkü sinirin içine iğne ile girmek mümkün olmaz. Çok kaygandır. Verilen ilaç zayıf kişilerde, sinirin etrafında bir baskı unsuru - kimyasal etki oluşturarak siniri zedeler. İğne ile ortaya çıkan etkilenme sıklıkla zayıf kişilerin sorunudur. Verilen ilaç dağılacak deri altı dokusu bulamaz.
Siyatik sinir diz çukuru arkasında ikiye ayrıldıktan sonra diz yan tarafında bulunan kemiğe yapışık bir şekilde kemik etrafında dolanır ve baldır ön tarafındaki kasların arasına girer. Bir diğer etkilenme noktası da burasıdır. Zira zayıf kişilerde bacak bacak üzerine attıktan bir süre sonra gözlenen uyuşmanın sebebi, bu noktada sinirin baskı altında kalmasıdır. Bu bölgede sinirin uzun süre ile sıkışması "düşük ayak" dediğimiz duruma yol açar. Yürürken ayak ucu yere takılır, ayak bileği geri kaldırılamaz. Ayak tabanına giden sinir ile ayak sırtına giden bu sinirler bilek bölgesinde de sıkışabilir. Bu durumda genellikle ayak tabanında ya da ayak sırtında uyuşma şikayeti ön planda olur. Uzun yolculuklar sırasında dizin bir yere yaslanması, çömelerek uzun süre çalışma diğer sebeplerdir.
Gidiş yolu üzerinde sinire baskı oluşturabilecek yapılar da yine siyatik sinirde ağrı ve diğer yakınmaları oluşturabilir. Kasık içi tümörler, rahim için yapının başka yerdeki varlığı (endometriozis) da siyatik ağrısına neden olur. Tümör basıları ile oluşan yakınmalar sürekli olur iken, endometriozis sadece adet dönemlerinde (menstruasyon) olur.

Siyatik sinir etkilenmesi nasıl tanınır? Nasıl tedavi edilir?
Yakınmaların ayrıntılı öyküsü, nörolojik muayene, görüntüleme yöntemleri (bel filmi - kasık incelemesi) ve elektromyografik incelemeler yolu ile sorunun nerede olduğu bulunur. Tedavi neden yöneliktir. Ancak her durumda ağrı ile mücadele etmek, fonksiyonları geri kazanmak için çaba sarf etmek gerekir. Ağrı açısından bakıldığında günlük aktivitenin sürdürülmesi ve ilaç tedavisi ile hastaların yarısı 4 hafta içinde yüzde 75 oranında iyileşir. Üçte bir hastada yakınmalar geçmeyebilir. 


Yazarın Tüm Yazıları
Yaşlılık ve sağlıklı yaşam 25 Mart 2014, Salı
Serebellar hemoraji - Beyincik kanaması 18 Mart 2014, Salı
Damar iltihaplanması - Vaskülit 11 Mart 2014, Salı
Behçet Hastalığı 4 Mart 2014, Salı
Beyin ölümü 25 Şubat 2014, Salı
İnsan sağlığı ve bilgi üretimi 18 Şubat 2014, Salı
Apraksi - Hareketin yapılamaması 11 Şubat 2014, Salı
Spinoserebellar ataksi 28 Ocak 2014, Salı
Epilepsi ve cerrahisi 21 Ocak 2014, Salı
Servikal spondilotik myelopati 14 Ocak 2014, Salı
Temporal arteritis 7 Ocak 2014, Salı
Kapı - Duvar 2 Ocak 2014, Perşembe
Göz felci (Gözde hareket kaybı) 24 Aralık 2013, Salı
Paraneoplastik sendrom 17 Aralık 2013, Salı
Düşük el (Radiyal sinir felci) 10 Aralık 2013, Salı
Status Epileptikus (Nöbet fırtınası) 3 Aralık 2013, Salı
Beynin sağ ve sol yarısı 26 Kasım 2013, Salı
Beyin tümörü ve nöbet geçirme 19 Kasım 2013, Salı
Hekimlikte hastalığı tanıma ve zaman 5 Kasım 2013, Salı
Normal basınçlı hidrosefali (Beynin su toplaması) 26 Ekim 2013, Cumartesi
Ben Multipl Skleroz (MS) hastası mıyım? 11 Ekim 2013, Cuma
İlaçlar ve vücudumuz 1 Ekim 2013, Salı
Beyin ve beyin zarlarının iltihaplanması 17 Eylül 2013, Salı
Davranışlar ve sağlığımız 12 Eylül 2013, Perşembe
Göz hareketleri ve bozuklukları 3 Eylül 2013, Salı
Dirsekte sinir sıkışması - Kubital Tünel Sendromu 20 Ağustos 2013, Salı
Göz kapağı düşmesi - Blefaroptozis 14 Ağustos 2013, Çarşamba
Sınırlar ve canlılık 6 Ağustos 2013, Salı
Siyatik sinir etkilenmesi. 30 Temmuz 2013, Salı
Pozisyon değişmesi ile ortaya çıkan baş dönmesi - BPPV 23 Temmuz 2013, Salı
Sıcaklık, ısı ve bedenimiz 16 Temmuz 2013, Salı
Damar sertliği - Ateroskleroz 10 Temmuz 2013, Çarşamba
Uyku ve baş ağrısı 3 Temmuz 2013, Çarşamba
Sinir çalışma bozukluğu - Periferik Nöropati 26 Haziran 2013, Çarşamba
Beyin çalışmasının yetmezliği - Deliryum 19 Haziran 2013, Çarşamba
Yutma bozukluğu - Disfaji 12 Haziran 2013, Çarşamba
Geçici Bellek Kaybı 4 Haziran 2013, Salı
Ortostatik hipotansiyon 15 Mayıs 2013, Çarşamba
Kulak çınlaması - Tinnitus 7 Mayıs 2013, Salı
Kore - Sydenham koresi 30 Nisan 2013, Salı
Vitamin B12 ve sinir sistemi 23 Nisan 2013, Salı
Doğa, vücudumuz ve enerji dönüşümleri 16 Nisan 2013, Salı
Uykudaki davranış bozuklukları - Parasomniler 11 Nisan 2013, Perşembe
Amyotrofik Lateral Skleroz - ALS 3 Nisan 2013, Çarşamba
Beynimiz ve yaşlanma 27 Mart 2013, Çarşamba
Myelopati - Omurilik etkilenmesi 2 19 Mart 2013, Salı
Myelopati - Omurilik etkilenmesi - 1 11 Mart 2013, Pazartesi
Akut distoni - İlaç ile ortaya çıkan kasılma durumu 5 Mart 2013, Salı
Hemifasiyal spazm - Yüzde ve gözde istenmeyen kasılma durumu 27 Şubat 2013, Çarşamba
Tiroid bezi ve göz hastalığı 23 Şubat 2013, Cumartesi
Ağrı - Beş duyunun cezalandırıcısı 6 Şubat 2013, Çarşamba
Demans - Bunama hastalığı 29 Ocak 2013, Salı
Yalancı tümör sendromu (Psuedotumor cerebri) 22 Ocak 2013, Salı
Karotis damarı daralması - Şah damarı darlığı 15 Ocak 2013, Salı
Uykusuzluk - İnsomni 8 Ocak 2013, Salı
Parkinson hastalığı ve cerrahi tedavisi 1 Ocak 2013, Salı
Bel ağrısı 24 Aralık 2012, Pazartesi
Uykuda nefes durması - Horlama 18 Aralık 2012, Salı
Bayılma (Senkop) 12 Aralık 2012, Çarşamba
Beyin kanaması ve yüksek tansiyon (Hipertansiyon) 4 Aralık 2012, Salı
Ağrı kesici kötüye kullanım baş ağrısı 29 Kasım 2012, Perşembe
Diyabetik nöropati (Şeker hastalığı ve sinir iltihabı) 20 Kasım 2012, Salı
Fibromyalji Sendromu 13 Kasım 2012, Salı
İnflamatuar myopatiler - (Dermatomyozit/Polimyozit) 7 Kasım 2012, Çarşamba
Myastenia Gravis 30 Ekim 2012, Salı
Akut inflamatuar demyelinizan nöropati - GBS (Guillain-Barre Sendromu) 23 Ekim 2012, Salı
Nöbet geçirme - Sara hastalığı (Epilepsi) 16 Ekim 2012, Salı
Optik Nörit 9 Ekim 2012, Salı
İnme - Stroke 3 Ekim 2012, Çarşamba
Botulinum toksini - Distoni 26 Eylül 2012, Çarşamba
Yanan ayaklar - Küçük lif nöropatisi 18 Eylül 2012, Salı
Yüz felci - Fasiyal paralizi 12 Eylül 2012, Çarşamba
Huzursuz Bacaklar Sendromu 4 Eylül 2012, Salı
Trigeminal nevralji 28 Ağustos 2012, Salı
Tek gözde ağrısız - ani görme kaybı (Amarozis Fugax) 21 Ağustos 2012, Salı
Parkinson Hastalığı 14 Ağustos 2012, Salı
El titremesi - Tremor 7 Ağustos 2012, Salı
Sinir Sıkışması - Karpal Tünel Sendromu 31 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (2. bölüm) 24 Temmuz 2012, Salı
Baş ağrısı - Migren (1. bölüm) 17 Temmuz 2012, Salı
Çift görme 10 Temmuz 2012, Salı
Baş dönmesi 3 Temmuz 2012, Salı
Prof. Dr. Kıylıoğlu Çine Madran’da 2 Temmuz 2012, Pazartesi